Download
Datering
Maker Onbekend

Toejas. Tabakspot van berkenschors. Zeemanssouvenir uit het Oostzeegebied.

Toejas. Tabakspot. Vervaardigd van twee lagen berkeschors, versierd met geometrische motieven en koperen banden.
De grootvader (de Jonge) van de schenkster nam de toejas als zeemanssouvenir mee uit Rusland. Hij was kapitein op een Groninger koftjalk. Een toejas (tuyes) wordt gemaakt van berkenbast en is meestal cilindervormig. De wand bestaat uit twee lagen berkenbast, die met de zilverwitte buitenkant van de schors tegen elkaar liggen. Deksel en bodem zijn gemaakt van een rond gesneden stukje genenehout. De doos is vaak versierd met gestempelde en uitgesneden geometrische figuren. Deze dozen werden lange tijd vervaardigd in dorpen in de omgeving van Veliky Ustiyu, een plaats in het noordoosten van Europees Rusland. Ze worden er tuyes genoemd en verhandeld door heel noord-oost Rusland. Vooral Groninger zeevaarders namen ze - vanuit Archangel of Riga - mee als zeemanssouvenir.
literatuur: - Goud uit graan. Nederland en het Oostzeegebied 1600-1850 (Zwolle, 1998) p. 128 e.v. - H.A. Hachmer, Zeemanssouvenirs rond Eems en Dollard (Scheemda, 1997) p. 37 e.v. - E.M.Ch.F. Klijn 'De Toejas' in: Bijdragen en Mededelingen van het Nederlands Openluchtmuseum, jaargang 26, nr. 1 (1963). - M. Ilyin, Russian Decorative Folk Art (Moskou, 1959) p. 23 e.v. - Jaarboek Fries Scheepvaart Museum 1985, p. 28

Identificatie
Titel
Toejas. Tabakspot van berkenschors. Zeemanssouvenir uit het Oostzeegebied.
Objectnummer
FSM-1985-226
Objecttype
  • Toejassen
  • Tabakspotten
    Stenen, metalen, houten of aardewerken pot om tabak in te bewaren.
  • Zeemanssouvenirs
Persistente URL
http://hdl.handle.net/21.12111/fsm-collect-1000004099
Over
Onderwerpen
  • Rusland
Werk
Breedte
cm
Hoogte
12.0 cm
Lengte
cm
Museum
Fries Scheepvaart Museum
Vervaardiging
Maker
  1. Onbekend
Datering
Materiaal
  • Hout
    Hout is een bouwmateriaal, afkomstig van boomstammen en -takken. Naast merg, spint en schors vormt het daarvan het voornaamste bestanddeel. Ten noorden van de Alpen is hout van oudsher het belangrijkste bouwmateriaal. Onderscheiden worden naaldhout van naaldbomen (dennen, grenen, vuren) en loofhout van loofbomen (eiken, beuken enz.). De stammen werden meestal in het groeigebied gekantrecht en per vlot of in een schip over water vervoerd. De houthandel en -nijverheid concentreerden zich in Nederland vooral in Dordrecht, Amsterdam, Deventer en later ook in de Zaanstreek. Voor regionaal gebruik concentreerde de houthandel zich ook in plaatsen als ’s-Hertogenbosch, Schoonhoven en Tiel. (Haslinghuis)
  • Messing
    Legering van koper en zink, z.g. geelkoper. Hiervan werden talloze voorwerpen gegoten, zoals kronen, lezenaars, koorhekken of onderdelen daarvan. Men noemde dit geelgieterswerk. (Haslinghuis)
  • Metaal
    Alle leden van een grote groep stoffen die meestal een kenmerkende glans vertonen. Het zijn goede geleiders van elektriciteit en warmte, ze zijn ondoorschijnend, kunnen smelten en zijn meestal pletbaar of kneedbaar. (Project Fotografie)Any of a large group of substances that typically show a characteristic luster, are good conductors of electricity and heat, are opaque, can be fused, and are usually malleable or ductile. (Project Fotografie)Een metaal is een materiaal dat in vaste vorm kristallijn is, ondoorzichtig, smeedbaar, pletbaar en een goede geleider van warmte en stroom. (Conservation Dictionary)
Aankoop & Licentie
Licentie
BY-SA

Uit de Zuiderzeecollectie

Gerelateerd