Download
Datering
Maker Onbekend

Blokschaaf, afkomstig van de werf van Hans en Gooitzen Bijl te Oppenhuizen.

Blokschaaf met hoorn (de beitel ontbreekt.)
De blokschaaf maakt deel uit van een verzameling gereedschap afkomstig van de werf van Hans en Gooitzen Bijl te Oppenhuizen.
Hans Gooitzens Bijl (1 augustus 1863 - 7 januari 1941) was scheepsbouwer te Oppenhuizen, hij trouwde in 1890 met Wytske Thewis Hettinga. Zij kregen zeven kinderen. Nog in 1937 bouwde hij de Wyldsjitter die in 1956 door het museum is verworven (K-057). Hans Bijl was de enige die deze sierlijke, voor de ganzenjacht bestemde bootjes maakte. Ook diens oudste zoon, Gooitzen Bijl (geboren 4 augustus 1893), heeft er nadat hij de werf overnam nog enkele op stapel gezet. Toen deze in 1948 emigreerde naar de Verenigde Staten kwam een einde aan de werf. Vader en zoon Bijl hebben meerdere modellen van onder andere boeiers gemaakt. Twee boeiermodellen (van Hans Bijl uit 1882 en van Gooitzen Bijl uit 1937) zijn onderdeel van de collectie van met Maritiem Museum te Rotterdam. In de collectie van het Fries Scheepvaart Museum zijn, naast de wyldsjitter K-057, modellen opgenomen van een boeier, een gêrsboat en een wyldsjitter (inv. nrs. 2008-001, K-025 en K-028).

Identificatie
Titel
Blokschaaf, afkomstig van de werf van Hans en Gooitzen Bijl te Oppenhuizen.
Objectnummer
FSM-2008-002-A
Objecttype
  • Blokschaven
    De blokschaaf is, zoals de naam al zegt, vervaardigd uit een relatief kort blok hout, waarin een beitel is geplaatst. Die zit midden in het blok en er is enige afstand vrij tot de zijkant van het blok. De zool van de schaaf loopt aan beide zijden langs de beitel door. Oorspronkelijk was het blok meestal van eikenhout, later ook veel van beuken. Oude Nederlandse blokschaven hebben snijwerk aan de zijkant en versmallen naar de voorkant. De achterkant loopt omhoog als handgreep en steun voor de beitel en is aan de zijkant voluutvormig gesneden. Naar voren loopt de schaaf uit in een opstaande krul, die als handvat fungeert. Er zijn eenvoudiger schaven die wel dezelfde hoofdvorm hebben, maar de versieringen missen. Het meest gangbare type in de 20ste eeuw bestaat uit een blok met evenwijdige boven- en onderkant en zijkanten die soms aan voor- en achterzijde iets naar elkaar toelopen.
Persistente URL
http://hdl.handle.net/21.12111/fsm-collect-1000021119
Over
Onderwerpen
  • Scheepsbouw
    De vaardigheid of het bedrijf van het bouwen van schepen. (AAT-Ned)
  • Oppenhuizen
Werk
Museum
Fries Scheepvaart Museum
Vervaardiging
Maker
  1. Onbekend
Datering
Materiaal
  • Hout
    Hout is een bouwmateriaal, afkomstig van boomstammen en -takken. Naast merg, spint en schors vormt het daarvan het voornaamste bestanddeel. Ten noorden van de Alpen is hout van oudsher het belangrijkste bouwmateriaal. Onderscheiden worden naaldhout van naaldbomen (dennen, grenen, vuren) en loofhout van loofbomen (eiken, beuken enz.). De stammen werden meestal in het groeigebied gekantrecht en per vlot of in een schip over water vervoerd. De houthandel en -nijverheid concentreerden zich in Nederland vooral in Dordrecht, Amsterdam, Deventer en later ook in de Zaanstreek. Voor regionaal gebruik concentreerde de houthandel zich ook in plaatsen als ’s-Hertogenbosch, Schoonhoven en Tiel. (Haslinghuis)
Aankoop & Licentie
Licentie
BY-SA

Trefwoorden

Uit de Zuiderzeecollectie

Gerelateerd