Datering
Maker Jan Rienstra
Jan Rienstra- smal zilveren oorijzer met de initialen DI en en het jaartal 1778.
Smal zilveren oorijzer. Met (waarschijnlijk) vogekopjes. Bij de banden twee inscripties in stippelgravure: 'DI' (of DJ) en '1778'.
Het oorijzer is gevonden met een metaaldetector in de grond aan de westelijke oever van de Zwette iets ten zuiden van Scharnegoutum.
In zijn meest bekende en opvallende voorkomen was het oorijzer een soort gouden helm die het vrouwenhoofd bedekte. Het werd gedragen onder een kanten floddermuts. Er waren in de 19de eeuw ook smallere varianten en oorijzers van zilver. De omvang en het gewicht van het oorijzer, maar ook de metaalsoort waren een uitdrukking van de mate van welstand van de draagster.
Oorspronkelijk was het oorijzer – de naam zegt het al – van ijzer. Het was een smalle metalen band, die diende om een vrouwenmutsje op zijn plaats te houden. De haken aan de voorzijde waren peervormig, maar kregen omstreeks 1750 de vorm van een vogelkop. In de 18de eeuw werden deze oorijzers soms ook uitgevoerd in zilver. De oudste oorijzers zijn dus zeer smal. Deze zijn zeer zeldzaam.
De vondst aan de Zwette is bijzonder omdat het een exemplaar uit 1778 betreft. Het jaartal is met een stippelgravure in de oorijzer aangebracht. Ook de initialen van de eigenares zijn in het oorijzer achtergelaten: DI (of DJ). Het is niet met zekerheid te zeggen wie dat was. In 1778 trouwde Dieuke Yemes met Pytter Piers uit Scharnegoutum. Het zou kunnen dat zij het oorijzer toen heeft gekregen. Hoe ze het heeft verloren is een raadsel. Het kan met muts en al afgewaaid zijn en in de vaart terecht zijn gekomen. Het zou ook kunnen dat er sprake is van verdrinking. Van de zeven 18de-eeuwse oorijzers die in de catalogus Fries Zilver (1967) worden genoemd, zijn er twee tevoorschijn gekomen uit de bagger van een gracht of een vaart. Hoe ze daar terecht kwamen is niet duidelijk.
Jan Pieters Rienstra. Geboren Sneek in 1745. Zoon van Pieter Rienstra en Eeke Ypes. Trouwde (1) met Ymke Bouma in 1771. Trouwde (2) met Akke Nijland. Meester te Sneek in 1771. Ingeschreven in de keurkamer Sneek in 1807. Overleden op 20 febr. 1832. In 1772 vestigde hij zich in de Potstraat te Sneek. Was burger sergeant en lid van de Raad.
Reacties