Download
Datering

Betaaltafel met stenen blad

In de zeventiende eeuw woont P.C. Hooft op het Muiderslot. Het kasteel hoort bij zijn baan als bestuurder (drost), dijkgraaf en rechter (baljuw) in de regio Gooiland. Hooft gebruikte de Ridderzaal om recht te spreken. Wanneer hij een boete oplegt, moet deze betaald worden op de betaaltafel. Een betaaltafel is niet zomaar een tafel: dankzij het groene marmeren tafelblad kun je horen of de munten vals zijn. Dit komt doordat échte munten gemaakt zijn van edelmetaal. Als je de munten op het stenen blad laat vallen, klinkt dit anders dan valse munten, die vaak gemaakt zijn van onedel metaal zoals lood. Betaaltafels werden niet alleen gebruikt door rechters, ook geldwisselaars maakten gebruik van de betaaltafel om valsmunterij tegen te gaan. In Italië noem je zo’n betaaltafel ‘banca’. Wanneer de geldwisselaar failliet ging, werd de tafel kapot geslagen. Oftewel ‘banca rotta’. Hier komt het Nederlandse woord ‘bankroet’ vandaan.

Identificatie
Titel
Betaaltafel met stenen blad
Objectnummer
C1893-006
Objectcategorie
meubilair
Objecttype
  • dragend meubel
  • tafel
    Meubelstukken met een vlakke, plaatachtige bovenkant die op één of meer poten of dragers steunt. (Van Dale)
  • betaaltafel
Persistente URL
http://hdl.handle.net/21.12111/srm-collect-10000013
Werk
Breedte
122.50 cm
Hoogte
82.00 cm
Diepte
77.00 cm
Museum
Stg Rijksmuseum Muiderslot
Vervaardiging
Datering
Materiaal
  • eikenhout
    Eiken is het hout van de Quercus robur. Het hout is hard en goed bestand tegen water. Het is in Noord-Europa op grote schaal gebruikt in de bouw, voor schepen, meubels en panelen. (Conservation Dictionary)Eikenhout is het hout van de eikenboom. Eikenhout is een zeer duurzame houtsoort met wijde poriën, en met brede glinsterende spiegels wanneer het dosse gezaagd is. Het is belangrijk materiaal voor balken, kappen, kozijnen, deuren, betimmeringen e.d.. Tot in de 17e zeer algemeen toegepast, tegenwoordig door schaarste kostbaar en als timmerhout vrijwel geheel door naaldhout verdrongen. Het laat zich goed besnijden en is daarom geschikt voor het maken van meubels. Voor betimmeringen gebruikte men graag wagenschot en gekloofde planken. Eikenhout werd doorgaans aangeduid naar de plaats van herkomst of naar de doorvoerhaven: bv. Deventer hout, Zutphense planken, Hasselts hout (aangevoerd langs de Overijsselse Vecht), Rijns eiken, Wezels hout (langs de Lippe, Ruhr en Rijn aangevoerd), Brabants hout. Noords eikenhout kwam uit Noord-Duitsland en de Oostzeelanden. In Oost-Nederland werd veel inlands eiken verwerkt. Thans is er in hoofdzaak Frans, Westfaals en Slavonisch eiken in de handel. (Haslinghuis)Oak is the wood of Quercus robur. The wood is hard and highly resistant to water. It has been widely used in northern Europe in construction, for ships, furniture and panels. (Conservation Dictionary)Oak wood is the wood of the oak tree. Oak is a very durable type of wood with wide pores, and with wide glistening mirrors when cut on the dead end. It is important material for beams, hoods, frames, doors, paneling and the like. Very widely used until the 17th century, nowadays it is expensive due to its scarcity and almost completely replaced by softwood. It is easy to cut and therefore suitable for making furniture. For paneling, people liked to use wagon shot and split planks. Oak wood was usually designated by its place of origin or transit port: e.g. Deventer wood, Zutphen planks, Hasselt wood (supplied along the Overijsselian Vecht), Rhenish oak, Wesel wood (supplied along the Lippe, Ruhr and Rhine rivers), Brabant wood. Nordic oak wood came from northern Germany and the Baltic countries. In the eastern Netherlands a lot of native oak was processed. Nowadays mainly French, Westphalian and Slavonian oak is in trade. (Haslinghuis)
  • steen
    Harde delfstof die niet smeedbaar, niet brandbaar en (vrijwel) niet in water oplosbaar is. Wordt in de bouwkunst gebruikt als houw-, breuk- of veldsteen. (Haslinghuis)
Aankoop & Licentie
Licentie
Alle rechten voorbehouden

Trefwoorden

Uit de Zuiderzeecollectie

Gerelateerd