Datering
Maker J.B. (Epse-Gorssel) Martein

Kaag

De kaag kent diverse varianten, net als de tjalk. De naam verwijst veelal naar het gebied van herkomst. De kaag is gemakkelijk te herkennen aan de rechte voor- en achtersteven. De meeste binnenvaartschepen hebben gekromde stevens.

Gedetailleerde beschrijving

ALGEMEEN: reconstructie 1650. OPSCHRIFTEN: op standaard: "Schokkerkaag anno 1650". SCHAAL: 1:20 / 1:18. TECHNIEK: op spanten gebouwd, met overnaadse huid. TUIGAGE: spriettuig. mast(en): 1 mast. staand want: voorstag, sb en bb 2 hoofdtouwen met talies en weeflijnen, 2 bakstagen met talies, zeilen met rondhouten en lopend want: STAGFOK: met val en schoot. SPRIETZEIL: spriet, met spriettalie, greelband met talreep, standaard, noktalie, 2 gaarden. Zeil met schoot en 2 gordings. ROMP: overnaads. ZWAARDEN: 2, met zwaardloper. ROER: aangehangen, met helmstok en vlaggestok. LUIKENKAP rond, 6 luiken op de den. VERBLIJVEN: roefje achter de luikenkap, met patrijspoort aan sb en bb. AAN/OP DEK: braadspil met stokanker, slaggaard, 2 riemen, watervat op achterdek, spil voor de grootschoot. LOSSE ONDERDELEN: bb en sb 3 houten fenders voor en 2 dito achter. SCHEEPSSIER: mastwortel, helmstok en roerkop versierd. VLAGGEN EN WIMPELS: rood/wit/ blauwe vlag aan vlaggestok op de achterkant van de helmstok, rood/wit/blauwe wimpel met scheerhout aan masttop. STANDAARD/VITRINE: standaard met opschrift: "schokkerkaag anno 1650".Geen voetreep bij sprietzeil. HISTORISCHE BIJZONDERHEDEN: Het model werd gemaakt naar tekeningen en beschrijvingen door Nicolaas Witsen, schilderijen en etsen door Abraham Storck, en tekeningen uit Zweeds bezit. (correspondentie G.R. Kruissink, directeur ZZM) Zweedse tekeningen in: Åke Classon Rålamb, Skeps Byggerij, deel X, Sjöhistoriska Museet, Stockholm. (bijlage bij brief, dd.18-5 1960, dhr. Kruissink aan de staatssecretaris) Is dit het boekje uit 1650, waarin de kaag voorkomt als "Hollandsk Cagh"? (brief, dd. 17-11 1959, dhr. Martein aan dhr. Boonenburg) DE MODELBOUWER: Dhr. J.B. Martein, Burgemeester Wentholtweg 8, Epse-Gorssel, geboren 1888, ging als 11-jarige jongen naar zee. In 1902-1903 voer hij met de stalen bark "Jeanice Woodside" uit Belfast, kapitein W.J. Woodside, eerst van Hull naar Adelaide met stukgoed, vervolgens in ballast naar New Castle (New South Wales), en van daar met kolen naar Antofagasta, en tenslotte met guano naar Hamburg. In 1916 werd dhr. Martein gezagvoerder bij de K.P.M. Hij overleed op 17-8 1963. [gegevens uit "De Blauwe Wimpel", verzameld door Bram Kleij].

Identificatie
Titel
Kaag
Objectnummer
006712
Objectcategorie
Schaalmodellen
Objecttype
  • kaag (vaartuig)
    De kaag is een oud scheepstype uit de 16e tot 19e eeuw, oorspronkelijk afkomstig uit Nederland. De kaag was een licht vaartuig voor de binnen- en kustvaart. De schipper van een dergelijk vaartuig werd aangeduid als kaagman of kaagschipper. (Wikipedia)
Persistente URL
http://hdl.handle.net/21.12111/zzm-collect-13453
Werk
Breedte
91.5 cm
Hoogte
100.0 cm
Diepte
25.0 cm
Lengte
91.0 cm
Museum
Zuiderzeemuseum Enkhuizen
Vervaardiging
Maker
  1. J.B. (Epse-Gorssel) Martein (vervaardiger)
Datering
Materiaal
  • eikenhout
    Eiken is het hout van de Quercus robur. Het hout is hard en goed bestand tegen water. Het is in Noord-Europa op grote schaal gebruikt in de bouw, voor schepen, meubels en panelen. (Conservation Dictionary)Eikenhout is het hout van de eikenboom. Eikenhout is een zeer duurzame houtsoort met wijde poriën, en met brede glinsterende spiegels wanneer het dosse gezaagd is. Het is belangrijk materiaal voor balken, kappen, kozijnen, deuren, betimmeringen e.d.. Tot in de 17e zeer algemeen toegepast, tegenwoordig door schaarste kostbaar en als timmerhout vrijwel geheel door naaldhout verdrongen. Het laat zich goed besnijden en is daarom geschikt voor het maken van meubels. Voor betimmeringen gebruikte men graag wagenschot en gekloofde planken. Eikenhout werd doorgaans aangeduid naar de plaats van herkomst of naar de doorvoerhaven: bv. Deventer hout, Zutphense planken, Hasselts hout (aangevoerd langs de Overijsselse Vecht), Rijns eiken, Wezels hout (langs de Lippe, Ruhr en Rijn aangevoerd), Brabants hout. Noords eikenhout kwam uit Noord-Duitsland en de Oostzeelanden. In Oost-Nederland werd veel inlands eiken verwerkt. Thans is er in hoofdzaak Frans, Westfaals en Slavonisch eiken in de handel. (Haslinghuis)Oak is the wood of Quercus robur. The wood is hard and highly resistant to water. It has been widely used in northern Europe in construction, for ships, furniture and panels. (Conservation Dictionary)Oak wood is the wood of the oak tree. Oak is a very durable type of wood with wide pores, and with wide glistening mirrors when cut on the dead end. It is important material for beams, hoods, frames, doors, paneling and the like. Very widely used until the 17th century, nowadays it is expensive due to its scarcity and almost completely replaced by softwood. It is easy to cut and therefore suitable for making furniture. For paneling, people liked to use wagon shot and split planks. Oak wood was usually designated by its place of origin or transit port: e.g. Deventer wood, Zutphen planks, Hasselt wood (supplied along the Overijsselian Vecht), Rhenish oak, Wesel wood (supplied along the Lippe, Ruhr and Rhine rivers), Brabant wood. Nordic oak wood came from northern Germany and the Baltic countries. In the eastern Netherlands a lot of native oak was processed. Nowadays mainly French, Westphalian and Slavonian oak is in trade. (Haslinghuis)
Aankoop & Licentie
Verworven
aankoop 1 juni 1960
Licentie
BY-SA
Locaties
  • Hoorn NH
  • Schokland
  • Epse
Reproductie
Vervaardiger van reproductie
Picturae , Picturae

Uit de Zuiderzeecollectie

Gerelateerd