Download
Datering

Ansjovispot

Veel voedsel werd gezouten: in een pot werden lagen voedsel afgewisseld met zoutlagen. De pot werd vervolgens bedekt met een schone doek, een stuk plank en een zware kei. Ansjovis werd ook gezouten en vervolgens opgeslagen in vaten of 'ankers' (vaten). De inhoud van één 'anker' was 30 kilo - ongeveer 3.200 tot 4.000 vissen. Na aan de kust schoongemaakt te zijn, werd de vis in bakken met pekel gedaan en in manden gegoten, waarna een 'bewaarder' de vis opstapelde en stevig aandrukte. Regelmatig werd er zout toegevoegd, totdat de 'anker' kon worden afgesloten, waarna pas later via de opengelaten bunghole water kon worden toegevoegd. Na een jaar had de ansjovis de gewenste smaak en was hij nog zes of zeven jaar houdbaar.

Zogenaamde Keulse pot met standring, convex-cilindrische vorm met uitstekende afgeplatte randring. In blauw versiering (ook ingekrast): rand en tekst: ANCHOVIS (de N is verkeerd om). Op binnenwand rode kleurstof.

Identificatie
Titel
Ansjovispot
Objectnummer
000073
Objectcategorie
Keramiek
Objecttype
  • pot
    Houders in allerlei grootte en vorm, maar meestal rond, hoofdzakelijk gebruikt voor huishoudelijke doeleinden. Ze zijn er ook van metaal. (AAT-Ned)
  • voedselverwerkingsuitrusting
    Voedselverwerking omvat de (industriële) verwerking van landbouwproducten. De voedselverwerkingsuitrusting omvat alle werktuigen en middelen, die voor deze bewerking nodig zijn.
Persistente URL
http://hdl.handle.net/21.12111/zzm-collect-17403
Over
Onderwerpen
  • Ansjovis
    Een kleine vissoort uit de familie van haringen. (MARDOC)De ansjovissen (Engraulidae) zijn een familie van straalvinnige vissen uit de orde van haringachtigen (Clupeiformes). (Wikipedia)
Werk
Hoogte
16.5 cm
Lengte
10.0 cm
Museum
Zuiderzeemuseum Enkhuizen
Vervaardiging
Datering
Materiaal
  • steengoed
    Steengoed of gres is een vorm van keramiek, dat wordt gemaakt van een kostbare kleisoort - gresklei- die kan worden afgebakken bij hogere temperaturen (1200-1300°C); hierbij versintert de klei, nadat keukenzout of soda aan het bakproces is toegevoegd. Het product is geschikt voor het bewaren van vloeistoffen doordat het materiaal niet poreus is. Keramiek wordt pas steengoed genoemd als het op een temperatuur van meer dan 1200 graden Celsius is gebakken. Goede klei voor deze producten is: kaolien (China-clay), een fijne witbakkende kleisoort.Hard en dicht keramisch product, overgangsvorm tussen aardewerk en porselein. Als gevolg van de sterke sintering is de poreusheid zeer laag. Sedert XI toegepast voor gebruiksvoorwerpen (Steinzeug). Dit materiaal werd ook als vloersteentje gebruikt, onder meer rond stookplaatsen. In de Achterhoek zijn die bekend onder de naam potscheur en aan de andere zijde van de Duitse grens als esterkes. Zij zijn gemaakt in Stadtlohn en Vreden. Ook in Zuid-Limburg werden ze gebruikt; hier zijn ze afkomstig uit Raeren bij Aken. Sedert XIX is het materiaal veel gebruikt voor afvoerbuizen, lekdorpeltegels ( lekdorpel) e.d., voorzien van een bruine laag zoutglazuur. (Haslinghuis)Steengoed is een nogal grof soort ceramiek dat gedeeltelijk is gesinterd door verhitting tot ca 1250ºC, maar dat een zekere porositeit heeft behouden. (Conservation Dictionary)Stoneware or vitrified clay is a form of ceramic, which is made from a precious type of clay - vitrified clay- that can be fired at higher temperatures (1200-1300°C); in this process, the clay freshens, after cooking salt or soda is added to the firing process. The product is suitable for storing liquids because the material is non-porous. Ceramics are not called stoneware until they have been fired at a temperature above 1,200 degrees Celsius. Good clays for these products are: kaolin (China-clay), a fine white-firing clay.Hard and dense ceramic product, transitional form between pottery and porcelain. Due to strong sintering, porosity is very low. Since XI applied for utensils (Steinzeug). This material was also used as floor stones, including around boiler rooms. In the Achterhoek region these are known as potscheur and on the other side of the German border as esterkes. They were made in Stadtlohn and Vreden. They were also used in southern Limburg; here they come from Raeren near Aachen. Since XIX the material has been widely used for drain pipes, drip tiles ( drip sill) etc., coated with a brown layer of salt glaze (Haslinghuis).Stoneware is a rather coarse type of ceramic that has been partially sintered by heating to about 1250ºC, but has retained a certain porosity. (Conservation Dictionary)
  • zoutglazuur
    Een transparant, glasachtig keramiekglazuur met een kenmerkend onregelmatig oppervlak dat wordt verkregen door keukenzout de hete bakoven in te gooien. (Zuiderzeemuseum)
Aankoop & Licentie
Verworven
schenking 1 januari 1949
Licentie
BY-SA
Locaties
  • Enkhuizen
Reproductie
Vervaardiger van reproductie
Wim Zandbergen

Trefwoorden

Uit de Zuiderzeecollectie

Gerelateerd