Download
Datering
Maker Rijkswerf Enkhuizen

Enkhuizer Ton / Boei

Omstreeks 1800 hadden de Enkhuizer tonnen of boeien een goede naam in het buitenland. Zo kopieerde de Duitse stad Emden dit Enkhuizer model. Tonnen werden gebruikt om de vaarwegen aan te geven. Het Rijksmuseum en Zeeuws Museum hebben soortgelijke schaalmodellen van boeien in de collectie. Zie referenties.

Model van een ton, van massief hout. Kegelvormige stompe ton, een z.g. Nederlandse zeeton, met 4 ijzeren banden en een top en bodemband. De zijkanten van de ton worden verstevigd door twee houten balkjes met ijzerbeslag. De bovenzijde van de ton is voorzien van een balkenkruis. Aan de onderzijde van de ton het oog voor de ankersteen. Het hijsoog ontbreekt.

Identificatie
Titel
Enkhuizer Ton / Boei
Objectnummer
004146
Objectcategorie
Instrumenten
Objecttype
  • boei (plaatsbepaling)
    Een boei is een drijvend lichaam met grote variatie aan vormen en doeleinden. (Wikipedia)
Persistente URL
http://hdl.handle.net/21.12111/zzm-collect-5724
Over
Onderwerpen
  • Bebakening
    Bewegwijzering van het vaarwater door vaste voorwerpen; de voor het vaarwater nodige bakens.
Werk
Hoogte
34.0 cm
Museum
Zuiderzeemuseum Enkhuizen
Vervaardiging
Maker
  1. Rijkswerf Enkhuizen ()
Datering
Materiaal
  • ijzer
    Fe. Dichtheid 7,86 kg/m3. Metaal dat in de bouw zeer veel is toegepast, vooral voor het opnemen van trekkrachten in verankeringen, trekstangen e.d.. Het heeft het nadeel dat het sterk kan corroderen (roesten), waarna door volumevermeerdering schade aan bouwdelen kan optreden. Ook gebruikt voor spijkers, hang- en sluitwerk, siersmeedwerk en vele andere doeleinden. In XVII werd vooral vanwege de taaiheid en buigbaarheid veel ijzer uit Zweden betrokken en als zodanig in bestekken vermeld.Kan ook worden gegoten in vormen. Gietijzer bevat 3-5 koolstof, is bros en kan geen trekkrachten opnemen. Smeedijzer bevat ongeveer 0,1 koolstof. IJzer met zeer weinig koolstof wordt staal genoemd.
  • eikenhout
    Eiken is het hout van de Quercus robur. Het hout is hard en goed bestand tegen water. Het is in Noord-Europa op grote schaal gebruikt in de bouw, voor schepen, meubels en panelen. (Conservation Dictionary)Eikenhout is het hout van de eikenboom. Eikenhout is een zeer duurzame houtsoort met wijde poriën, en met brede glinsterende spiegels wanneer het dosse gezaagd is. Het is belangrijk materiaal voor balken, kappen, kozijnen, deuren, betimmeringen e.d.. Tot in de 17e zeer algemeen toegepast, tegenwoordig door schaarste kostbaar en als timmerhout vrijwel geheel door naaldhout verdrongen. Het laat zich goed besnijden en is daarom geschikt voor het maken van meubels. Voor betimmeringen gebruikte men graag wagenschot en gekloofde planken. Eikenhout werd doorgaans aangeduid naar de plaats van herkomst of naar de doorvoerhaven: bv. Deventer hout, Zutphense planken, Hasselts hout (aangevoerd langs de Overijsselse Vecht), Rijns eiken, Wezels hout (langs de Lippe, Ruhr en Rijn aangevoerd), Brabants hout. Noords eikenhout kwam uit Noord-Duitsland en de Oostzeelanden. In Oost-Nederland werd veel inlands eiken verwerkt. Thans is er in hoofdzaak Frans, Westfaals en Slavonisch eiken in de handel. (Haslinghuis)Oak is the wood of Quercus robur. The wood is hard and highly resistant to water. It has been widely used in northern Europe in construction, for ships, furniture and panels. (Conservation Dictionary)Oak wood is the wood of the oak tree. Oak is a very durable type of wood with wide pores, and with wide glistening mirrors when cut on the dead end. It is important material for beams, hoods, frames, doors, paneling and the like. Very widely used until the 17th century, nowadays it is expensive due to its scarcity and almost completely replaced by softwood. It is easy to cut and therefore suitable for making furniture. For paneling, people liked to use wagon shot and split planks. Oak wood was usually designated by its place of origin or transit port: e.g. Deventer wood, Zutphen planks, Hasselt wood (supplied along the Overijsselian Vecht), Rhenish oak, Wesel wood (supplied along the Lippe, Ruhr and Rhine rivers), Brabant wood. Nordic oak wood came from northern Germany and the Baltic countries. In the eastern Netherlands a lot of native oak was processed. Nowadays mainly French, Westphalian and Slavonian oak is in trade. (Haslinghuis)
Aankoop & Licentie
Verworven
overdracht 1952
Licentie
BY-SA
Locaties
  • Enkhuizen
  • Arnhem
Reproductie
Vervaardiger van reproductie
Picturae

Trefwoorden

Uit de Zuiderzeecollectie

Gerelateerd