Datering
Maker Cornelis Heijnis

Zilveren gelegenheidstroffel

Met deze troffel werd, getuige de inscriptie, in 1809 de eerste steen gelegd voor de Jacob Claesse-sluis bij Schoorl. Deze moest het oorspronkelijke, kleine sluisje in de Oude Schoorlse Zeedijk vervangen. Hij was van groot belang voor de uitwatering van de Schermerboezem. De zonen van de vier belangrijkste bestuursleden van het Hoogheemraadschap van de Uitwaterende Sluizen in Kennemerland en West-Friesland, de eigenaar van de sluis, mochten de eerste steen leggen. Voor deze gelegenheid werden bij de Hoornse zilversmid Cornelis Heijnis vier zilveren troffels met handvatten van ebbehout besteld. Op elke troffel is de naam vermeld van degene die hem heeft gebruikt. Dit exemplaar was bestemd voor zoon Willem van Hoogheemraad Bek. Hij was toen tien jaar oud, zo blijkt uit de inscriptie aan de onderkant van de troffel. De andere jongetjes waren vijf.

Gedetailleerde beschrijving

Zilveren troffel, gebruikt door Jan Willem Bek Czn. bij het leggen van de eerste steen van de sluis ter verbetering van de uitwatering van de Schermer in de Schoorlse Zeedijk op 29 mei 1809. Langs de rand van de troffel, zowel aan de voor- als aan de achterkant is een smalle sierband met Louis XVI ornament aangebracht. De steel van ebbenhout is rechthoekig met afgeschuinde hoeken en heeft aan het uiteinde een zilveren vatting. Aan de voorkant bestaat de gravering uit de datering '29 van Bloeimaand/1809' binnen rankornament en binnen een weergave van een opgehangen doek het opschrift 'bij het Leggen/van den Eersten Steen aan den Sluis/ter verbeterde Uitwatering van/Schermeers boezem ten Noorden/(v.o. Jacob Klaasz S.L.)/in den Schoorelsche Zeedijk/door/Jan Lodewijk Carel Hercules Tinne van Egmond/Willem Bek Czn/Willem Jacob van de Graeff/&Simon Adriaan de Lange/Respectivelijk Zoonen van /H.H. Dijkgraaf HoogHeem/raden en Secretaris van/de Uitwaterende Sluizen in Kennemer/en Westvries/Land. Op de achterzijde van het blad is in een ovaal het wapen van Uitwaterende Sluizen gegraveerd en daaronder in een liggend ovaal het opschrift 'Aan/Willem Bek CZ: / Geb:21 Slagtmaand /1798'. Bovenlangs deze ovalen is rankornament aangebracht. Er onder is een familiewapen gegraveerd, vermoedelijk het wapen van Bek, een springend hert voorstellend. Het wapen is omgeven met ranken, krullen en aan de onderkant twee onder elkaar geplaatste afhangende kwasten.

Identificatie
Titel
Zilveren gelegenheidstroffel
Objectnummer
021907
Objectcategorie
Edele metalen
Objecttype
  • gereedschap
    De hiërarchie Gereedschap en Uitrusting bevat descriptoren voor uitrusting die wordt gebruikt bij de verwerking van materialen en de vervaardiging van objecten, naast descriptoren die worden geassocieerd met activiteiten en disciplines in de bouw, de ontwerpbranche, de kunst en kunstnijverheid, en andere aspecten van de materiële cultuur. Niet opgenomen zijn artefacten zoals meetinstrumenten en wapens, die wel als uitrusting worden beschouwd maar binnen het kader vallen van andere hiërarchieën in de sectie Interieurinrichting en Uitrusting van het facet Objecten. Relatie met andere hiërarchieën: descriptoren voor apparaten die worden gebruikt voor meting op basis van standaardeenheden of vaste hoeveelheden (bijvoorbeeld 'kalibers') verschijnen in de hiërarchie Meetinstrumenten. Descriptoren voor objecten die nodig zijn voor het verankeren of verbinden van materialen, objecten of componenten (bijvoorbeeld 'spijkers', 'gespen') zijn ingedeeld bij 'bevestigingsmiddelen' in de hiërarchie Componenten. Samenstellende delen van uitrusting (bijvoorbeeld 'handvatten') zijn eveneens opgenomen in de hiërarchie Componenten. W-systemen maken deel uit van de hiërarchie Objectgroepen en systemen, en de descriptoren voor W-uitrusting (bijvoorbeeld 'airconditioningsapparaten') treft u hier aan. (AAT)The Tools and Equipment hierarchy includes descriptors for equipment used in processing materials and making objects, in addition to descriptors associated with activities and disciplines in construction, design, arts and crafts, and other aspects of material culture. Not included are artifacts such as measuring instruments and weapons, which are considered equipment but fall within the framework of other hierarchies in the Interior Fixtures and Equipment section of the Objects facet. Relationship to other hierarchies: descriptors for devices used for measurement based on standard units or fixed quantities (e.g., 'jigs') appear in the Measuring Instruments hierarchy. Descriptors for objects needed for anchoring or connecting materials, objects or components (e.g., 'nails,' 'buckles') are assigned to 'fasteners' in the hierarchy Components. Component parts of equipment (e.g., 'handles') are also included in the Components hierarchy. W systems are part of the Object Groups and Systems hierarchy, and descriptors for W equipment (e.g., 'air conditioning units') can be found here. (AAT)
Persistente URL
http://hdl.handle.net/21.12111/zzm-collect-6216
Werk
Breedte
9.5 cm
Hoogte
5.7 cm
Lengte
24.5 cm
Museum
Zuiderzeemuseum Enkhuizen
Vervaardiging
Maker
  1. Cornelis Heijnis (vervaardiger)
Datering
Materiaal
  • zilver
    Pure metallic element having symbol Ag and atomic number 47; a malleable, ductile, white metal with characteristic sheen, considered a precious metal. Silver is widely distributed throughout the world, occurring rarely as metallic silver (in Peru, Norway) but more often as silver-gold alloys and silver ore. Today silver is obtained as a byproduct in the refinement of gold, lead, copper, or zinc ores. Silver was smelted from the ore galena as early as 3800 BCE. As a pure metal, silver is second to gold in malleability and ductility, can be polished to a highly reflective surface, and used -- typically in an alloy, in jewelry, coinage, photography, mirrors, electrical contacts, and tableware. (Project Fotografie)Te gebruiken voor het zuivere metaalelement met het symbool Ag en het atoomnummer 47. Het metaal is smeedbaar, vervormbaar en wit van kleur met een kenmerkende glans en wordt als edel beschouwd. Ook te gebruiken voor dit metaal wanneer het wordt bewerkt en gevormd om, meestal in combinatie met andere stoffen, diverse voorwerpen en materialen te maken. (Archeological Base Register, RCE corporate website)
  • ebbenhout
    Ebbenhout is hout van het geslacht Diospyros. De bomen komen voor op Ceylon (Sri Lanka), Madagaskar en in Indonesië en India. Het spinthout is geelbruin of geelgrijs. Door de ongelijke vorm van het hout en de geringe omvang, werd het per gewicht verkocht. Ebbenhout is gebruikt voor oa meubelen, in betimmeringen en voor duimstokken. (Haslinghuis)
Techniek
  • Gegraveerd (inkerven)
    Het maken van een inkassing. (Haslinghuis)In een ingekrast oppervlak van een voorwerp zijn lijnen ingekrast of gekerfd. (Conservation Dictionary)
Aankoop & Licentie
Verworven
aankoop 29 oktober 1992
Licentie
BY-SA
Locaties
  • Schermer
  • Schoorl
  • Haarlem
Reproductie
Vervaardiger van reproductie
Picturae

Uit de Zuiderzeecollectie

Gerelateerd