Datering
Maker

Spanen doos

Kleine kledingstukken werden in Marken meestal bewaard in dozen, tonnetjes en kisten. De dozen werden gestapeld en tussen de dozen lagen geborduurde kleedjes, ter bescherming van de decoratie op de deksels. Deze spanen dozen kwamen uit het Zwarte Woud in Duitsland. De meeste spanen dozen waren rond, maar ook ovale dozen kwamen voor. De oudste werden versierd met kleine motiefjes.

Gedetailleerde beschrijving

Ronde spanen doos met deksel. De zijkant van zowel doos als deksel zijn door middel van spijkertjes vastgezet; de spijkertjes lijken op nietjes, het zijn stukjes metaaldraad die aan de binnenkant omgebogen zijn. Rondom de doos loopt een extra band die op dezelfde manier bevestigd is. Deze band bevestigt de twee delen waaruit de zijkant van de doos bestaat aan elkaar. Beschildering: het deksel heeft een oker-kleurige ondergrond. De bovenkant heeft een witte rand en daarbinnen een versiering van over elkaar geschilderde randen van driehoekjes en blokjes in de kleuren groen, rood en donkerbruin. In het midden is een vierkant vrijgelaten, daarin is in rood en groen een tulp geschilderd. Op de zijkant van het deksel zijn zwart rennende haasjes en hondjes geschilderd met eromheen stipjes. De dieren zijn achter elkaar aanrennend weergegeven. De zijkant van de doos heeft boven de band een creme-kleurige ondergrond, deze rand is beschilderd met een oranje streep bovenaan en daaronder met stipjes waartussen bloemvormen (o.a. tulpen) in rood in een regelmatig patroon. De band heeft ook een creme-kleurige ondergrond en is beschilderd met zwarte ruitjes en stipjes. Beschrijving: onder de band heeft de doos een licht-oranje ondergrond, deze onderste rand heeft onderaan een zwarte rand en is daarboven beschilderd met bloemmotieven (o.a. tulpen) met eromheen stipjes en ook kleine hartvormpjes.

Identificatie
Titel
Spanen doos
Objectnummer
013769
Objectcategorie
Huisraad
Objecttype
  • spanen doos
    Spanendozen zijn gemaakt van zeer grote houtsplinters, ook wel spaanders genoemd. Kleine kledingstukken werden in Marken veelal bewaard in (spanen)dozen, tonnetjes en kisten. De dozen werden gestapeld. Tussen de dozen lagen geborduurde kleedjes ter bescherming van de decoratie op de deksels. De spanendozen komen uit Duitsland, uit het Zwarte Woud. De oudste zijn versierd met kleine motiefjes.
Persistente URL
http://hdl.handle.net/21.12111/zzm-collect-6471
Over
Onderwerpen
  • Dierenfiguur
    Voorstelling of afbeelding van een dier; ook het geheel van getekende of gemodelleerde lijnen of vlakken als ornament of spelenderwijs voortgebracht (figuren op het behang, figuurtje op was, figuren knippen etc.)
  • Bloem (plant)
  • Tulp
    Tulp (Tulipa) is een geslacht van eenzaadlobbige planten uit de Leliefamilie (Liliaceae). Tulpen werden in de westelijke wereld geïntroduceerd door de Weense ambassadeur voor Turkije, Ghislain de Busbecq, die over de bloemen schreef die hij in 1551 in het Turkse Edirne had gezien. Later zond hij enkele zaden ervan naar Oostenrijk. De aankomst van een vracht tulpenbollen in 1562 in Antwerpen betekende het begin van de Europese tulpenteelt. De eerste gedocumenteerde exemplaren werden door de Vlaming Carolus Clusius geplant in de door hem vanaf 1593 geleide Hortus botanicus Leiden. De bostulp (Tulipa sylvestris) is de enige soort die in Nederland in het wild voorkomt en is ingeburgerd vanaf de 19e eeuw. Het merendeel van de gekweekte vormen van de tulp zijn afgeleid van Tulipa gesneriana. (Wikipedia)
Werk
Hoogte
5.0 cm
Museum
Zuiderzeemuseum Enkhuizen
Vervaardiging
Maker
  1. ()
Datering
Materiaal
  • beukenhout
    Beukenhout is het hout van de beukenboom (Fagus sylvatica). Het is een vaste, vrij harde, maar weinig weersbestendige houtsoort, bleekbruin van kleur met donkerbruine spiegels, onderhevig aan trekken. Deze houtsoort is wel bruikbaar voor gereedschap en niet geschikt voor funderingshout. Het hout is een belangrijke brandstof voor glasovens. (Haslinghuis)
  • eikenhout
    Eiken is het hout van de Quercus robur. Het hout is hard en goed bestand tegen water. Het is in Noord-Europa op grote schaal gebruikt in de bouw, voor schepen, meubels en panelen. (Conservation Dictionary)Eikenhout is het hout van de eikenboom. Eikenhout is een zeer duurzame houtsoort met wijde poriën, en met brede glinsterende spiegels wanneer het dosse gezaagd is. Het is belangrijk materiaal voor balken, kappen, kozijnen, deuren, betimmeringen e.d.. Tot in de 17e zeer algemeen toegepast, tegenwoordig door schaarste kostbaar en als timmerhout vrijwel geheel door naaldhout verdrongen. Het laat zich goed besnijden en is daarom geschikt voor het maken van meubels. Voor betimmeringen gebruikte men graag wagenschot en gekloofde planken. Eikenhout werd doorgaans aangeduid naar de plaats van herkomst of naar de doorvoerhaven: bv. Deventer hout, Zutphense planken, Hasselts hout (aangevoerd langs de Overijsselse Vecht), Rijns eiken, Wezels hout (langs de Lippe, Ruhr en Rijn aangevoerd), Brabants hout. Noords eikenhout kwam uit Noord-Duitsland en de Oostzeelanden. In Oost-Nederland werd veel inlands eiken verwerkt. Thans is er in hoofdzaak Frans, Westfaals en Slavonisch eiken in de handel. (Haslinghuis)Oak is the wood of Quercus robur. The wood is hard and highly resistant to water. It has been widely used in northern Europe in construction, for ships, furniture and panels. (Conservation Dictionary)Oak wood is the wood of the oak tree. Oak is a very durable type of wood with wide pores, and with wide glistening mirrors when cut on the dead end. It is important material for beams, hoods, frames, doors, paneling and the like. Very widely used until the 17th century, nowadays it is expensive due to its scarcity and almost completely replaced by softwood. It is easy to cut and therefore suitable for making furniture. For paneling, people liked to use wagon shot and split planks. Oak wood was usually designated by its place of origin or transit port: e.g. Deventer wood, Zutphen planks, Hasselt wood (supplied along the Overijsselian Vecht), Rhenish oak, Wesel wood (supplied along the Lippe, Ruhr and Rhine rivers), Brabant wood. Nordic oak wood came from northern Germany and the Baltic countries. In the eastern Netherlands a lot of native oak was processed. Nowadays mainly French, Westphalian and Slavonian oak is in trade. (Haslinghuis)
Techniek
  • Geschilderd
    Schilderen: oppervlakkige behandeling, bestaande uit het aanbrengen van één of meer verflagen.
Aankoop & Licentie
Verworven
onbekend
Licentie
BY-SA
Locaties
  • Marken
Reproductie
Vervaardiger van reproductie
Wim Zandbergen

Trefwoorden