Datering
Maker

Geldtafel

Betaaltafel, dergelijke tafels bestaan al zolang er een overheid bestaat die belastingen heft. De meeste tafels hebben een beweegbaar blad, dat richting de klant geschoven kon worden om een veiliger afstand te scheppen tussen de ontvanger en de betaler. De betaaltafel die we hier zien, was in de zeventiende eeuw een veel voorkomend meubel bij financiële instellingen waar geld gewisseld of (uit-)betaald moest worden."

Gedetailleerde beschrijving

Geldtafel of betaaltafel; het kistvormige bovendeel wordt gedragen door vier vaaspoten, rustende op bolle voetklossen, waarboven een vierkant huis en een gezwollen vaasvorm die bovenaan ingesnoerd is. Het kistvormige deel heeft een plint, geprofileerd en voorzien van snijwerk en in het midden ingelegd met een klein valkje van ebbenhout. Daarboven heeft het kistdeel hoekstijlen die met snijwerk van krullen zijn versierd, daartussen aan drie zijden een middenveld met geprofileerde paneelomlijsting. Het vlak met snijwerk in geometrische motieven en drie ebbenhouten noppen. De voorkant met quasi-ladenfront heeft op dezlefde wijze twee velden met snijwerk, elk met twee ebbenhouten noppen. Daartussen is het sleutelgat, zonder slotplaat. De blad steekt aan alle vier zijden uit over het onderstel, en heeft een op de hoeken onderbroken band van snijwerk bestaande uit krullen en aan elke zijde in het midden een engelkopje. Onder het schuifblad is een vakverdeling aangebracht. Afwijkend van de meeste van dergelijke tafels zijn de poten niet verbonden door voetregels of een kruis.

Identificatie
Titel
Geldtafel
Objectnummer
008529
Objectcategorie
Meubilair
Objecttype
  • tafel (meubilair)
    Meubelstukken met een vlakke, plaatachtige bovenkant die op één of meer poten of dragers steunt. (Van Dale)
Persistente URL
http://hdl.handle.net/21.12111/zzm-collect-6922
Werk
Breedte
91.0 cm
Hoogte
80.5 cm
Lengte
105.5 cm
Museum
Zuiderzeemuseum Enkhuizen
Vervaardiging
Maker
  1. (vervaardiger)
Datering
Materiaal
  • eikenhout
    Eiken is het hout van de Quercus robur. Het hout is hard en goed bestand tegen water. Het is in Noord-Europa op grote schaal gebruikt in de bouw, voor schepen, meubels en panelen. (Conservation Dictionary)Eikenhout is het hout van de eikenboom. Eikenhout is een zeer duurzame houtsoort met wijde poriën, en met brede glinsterende spiegels wanneer het dosse gezaagd is. Het is belangrijk materiaal voor balken, kappen, kozijnen, deuren, betimmeringen e.d.. Tot in de 17e zeer algemeen toegepast, tegenwoordig door schaarste kostbaar en als timmerhout vrijwel geheel door naaldhout verdrongen. Het laat zich goed besnijden en is daarom geschikt voor het maken van meubels. Voor betimmeringen gebruikte men graag wagenschot en gekloofde planken. Eikenhout werd doorgaans aangeduid naar de plaats van herkomst of naar de doorvoerhaven: bv. Deventer hout, Zutphense planken, Hasselts hout (aangevoerd langs de Overijsselse Vecht), Rijns eiken, Wezels hout (langs de Lippe, Ruhr en Rijn aangevoerd), Brabants hout. Noords eikenhout kwam uit Noord-Duitsland en de Oostzeelanden. In Oost-Nederland werd veel inlands eiken verwerkt. Thans is er in hoofdzaak Frans, Westfaals en Slavonisch eiken in de handel. (Haslinghuis)Oak is the wood of Quercus robur. The wood is hard and highly resistant to water. It has been widely used in northern Europe in construction, for ships, furniture and panels. (Conservation Dictionary)Oak wood is the wood of the oak tree. Oak is a very durable type of wood with wide pores, and with wide glistening mirrors when cut on the dead end. It is important material for beams, hoods, frames, doors, paneling and the like. Very widely used until the 17th century, nowadays it is expensive due to its scarcity and almost completely replaced by softwood. It is easy to cut and therefore suitable for making furniture. For paneling, people liked to use wagon shot and split planks. Oak wood was usually designated by its place of origin or transit port: e.g. Deventer wood, Zutphen planks, Hasselt wood (supplied along the Overijsselian Vecht), Rhenish oak, Wesel wood (supplied along the Lippe, Ruhr and Rhine rivers), Brabant wood. Nordic oak wood came from northern Germany and the Baltic countries. In the eastern Netherlands a lot of native oak was processed. Nowadays mainly French, Westphalian and Slavonian oak is in trade. (Haslinghuis)
  • ebbenhout
    Ebbenhout is hout van het geslacht Diospyros. De bomen komen voor op Ceylon (Sri Lanka), Madagaskar en in Indonesië en India. Het spinthout is geelbruin of geelgrijs. Door de ongelijke vorm van het hout en de geringe omvang, werd het per gewicht verkocht. Ebbenhout is gebruikt voor oa meubelen, in betimmeringen en voor duimstokken. (Haslinghuis)
Techniek
  • Houtsnijwerk
    Houtsnijwerk is hout, dat bewerkt is met een stuk snijdgereedschap, waardoor het een bepaalde vorm krijgt. Dit wordt dan op bijvoorbeeld klokken of meubilair aangebracht om het er mooier uit te laten zien. Vroeger was dit het ambacht van de houtsnijder en de beeldsnijder, tegenwoordig wordt het vaak machinaal met een freesmachine aangebracht. (Wikipedia)
Aankoop & Licentie
Verworven
aankoop 28 maart 1967
Licentie
BY-SA
Locaties
  • Ameland
  • Den Haag
Reproductie
Vervaardiger van reproductie
Wim Zandbergen

Trefwoorden