Datering
Maker Onbekend
Scheepskist met aan de binnenkant een voorstelling van het dorp Molkwerum
Scheepskist. Grenenhout. Rechthoekig grondvlak. Schuin naar binnenvallende voor- en achterwand en rechtopstaande korte zijden. De wanden en het deksel bestaan uit enkele delen, de bodem uit twee delen. Op elke hoek drie ijzeren hoekstukken. Aan de korte zijde rechts een ijzeren hengsel. Aan de korte zijde links een touwlus als hengsel. In de voorwand enkele gaten waar een slot bevestigd is geweest. De binnenvakken van de kist ontbreken, alleen de sleuven ervan zijn nog te zien. Van de scharnieren van het deksel resteert nog één veer. De kist is aan de buitenkant groen-blauw, met daaronder een rode verflaag. De binnenkant van de kist is ongeschilderd. De binnenkant van het deksel is rood geschilder en is versierd. In het midden een opgelegd bord. Dit bord heeft een recht boven- en onderkant en gecontourneerde zijkanten. In de lengte zijn er twee kraalprofielen in aangebracht. Het bord is zwart geschilderd met een witte bies langs de rand. Op het bord in witte schrijfletters de tekst 'O heer gij sijt mijn ligt / Op u wil ik vertrouwen / het varen is mijn pligt / ik gaa de zee mee bouwen'. Onder de tekst een voorstelling van veertien huizen en een kerkgebouw in de kleuren oker, zwart, wit en rood. Onder de voorstelling: 'WS - HET DORP MOLKWEREN - ANO 1771'. Het beschilderde bord is omgeven door geschilderde voorstellingen van scheepvaart-attributen: links een zandloper en een kompasroos, rechts een Jacobsstaf en een zeekaart (waarop afgebeeld zijn 'Noorwegen', 'Engeland', Iutland' en enkele andere plaatsen). Het deksel is overlangs gescheurd. Enkele gaten in het hout zijn gestopt, andere niet. Het slot ontbreekt evenals een aantal beslag onderdelen (hoekstukken en scharnieren). Het hout is aangetast door houtworm.
De kist is afkomstig uit de nalatenschap van Bauke (Martens) Yntema (1865-1950) en Jisk (Jacob Wabes) de Jong (1866-1942). Jisk was geboren in Molkwerum, mogelijk kwam de kist uit haar familie. Bauke kwam uit Koudum. Vermoedelijk vererfde de kist naar Wiebrich de Jong een zuster van Jisk. Wiebrich was getrowd met Epeüs Vlieg. Zij waren de grootouders van de schenker. Van 1965 tot 1994 heeft de kist gediend als aardappelopslag, eerst in Wirdum, later in Koudum.
De letters WS onder de schildering zouden kunnen zijn van Wybrand Sipkes. In de quotisatiekohieren van hemelumer Oldeferd (1749) komt hij onder Molkwerum voor, met als aanduiding van zijn beroep 'Schilder en Glaasemaker'. Het zou dan de signatuur van de schilder zijn. Het zou echter ook kunnen zijn dat de letters WS de initialen van de eigenaar zijn, al werden deze meestal aangebracht rond de slotplaat van de kist. Rond 1760 werd in Molkwerum een Wybren Saskers geboren die in 1811 de familienaam De Jong aan zou nemen. Zijn vader was Sasker Wybrens (de Jong) een zeeman uit Molkwerum. Misschien beschilderde Wybren op elf-jarige leeftijd de zeemanskist van zijn vader?
literatuur:
- Jaarboek Fries Scheepvaart Museum 1995, p. 26-27
Reacties