Datering
Maker Aede Lútzens

Beschilderd behangsel met voorstelling van het dorp Grou.

Beschilderd behangsel. Gezicht op het dorp Grou. Links staat de Sint Pieterkerk van Grou met zijn opvallende dakruiter. Links voor de kerk enige huizen. Voor de toren zijn schiphuizen te zien. Aan een deur van zo'n schiphuis hangen twee eendekorven. Rechts naast de schiphuizen enige houten bedrijfsgebouwen of pakhuizen. Op de achtergrond een molen met witte en bruine zeilen op de wieken. Geheel rechts is de Waagshaven te zien. Aan de rechteroever daarvan staan huizen. In het water op de voorgrond zijn enkele vaartuigen te zien. Links een boot die door een man wordt geboomd. Achterin de boot zit een vrouw. In het midden zeilt een jacht in de richting van het Pikmeer. Het blank gelakt jacht heeft een bruine fok en een wit gaffelzeil. Het voorschip is versierd met gesneden kluisborden. Rechts vaart een jacht met gestreken zeilen in de richting van de Waagshaven. Ook dit jacht heeft een bruine fok en een wit grootzeil. Het grootzeil wordt opgedoekt door een man die gekleed is in een witte broek en een bruine kiel. Aan het roer zit een man in een blauwe kiel. Naast hem zit een vrouw die een Duitse muts draagt. Rechts is nog gedeeltelijke een afgemeerd jacht te zien. De schildering is omgeven door een geschilderde lijst in groen: eierlijst met in de hoeken rozetten. Door de schildering loopt een naad van de toegangsdeur.
De behangselschildering is afkomstig uit de boerderij 'Arbeid en Moeite' te Ypecolsga (Woudsend). Deze boerderij werd in 1783 gebouwd in opdracht van Wietske Michiels Tromp, echtgenote van Wieger Annes Visser (1743-1806) uit Woudsend. De wandschilderingen uit waarschijnlijk 1790-1791, verbeelden zaken die voor dit echtpaar belangrijk waren.
Eén van de schilderingen in dezelfde kamer is gesigneerd: Aede Lútzens. Zeer waarschijnlijk is dat Luitjen Aedes Verwer, gedoopt 29 april 1770 te Woudsend, kind van Aede Fokkes en Wobbigjen Luitjens. Hij trouwde op 13 juni 1802 in Woudsend met Antje Tymens en zij kregen twee kinderen, Wopkje en Tiemen. Luitjen Aedes Verwer is overleden op 1 december 1832. Voor zover bekend is er geen ander werk van hem bewaard gebleven. (Bron: J. Visser, 2021)
De relatie tussen het echtpaar Visser-Tromp en het dorp Grou is niet geheel duidelijk. Het kan zijn dat het te maken heeft met het feit dat hun zoon Michiel Wiegers Visser (1765-1803) er woonde. In 1790 trouwde hij met Jetske Ruurds Koopmans uit Grou. Eerder had hij zich daar al gevestigd als koopman in boter en kaas.
literatuur: - Jaarboek Fries Scheepvaart Museum 1988, 54-59. - 'Raadsels rond Aede Lútsens opgelost?' in: Leeuwarder Courant 19 december 1973. - Sneeker Nieuwsblad 18 dec. 1958, 18 sep. 1978

Identificatie
Titel
Beschilderd behangsel met voorstelling van het dorp Grou.
Objectnummer
FSM-C-022-E
Objecttype
  • Behangschilderingen
    Geschilderde behangsels zijn behangsels die bestaan uit een opgespannen drager van neteldoek, jute , linnen of katoen al dan niet voorzien van een papieren laag waarop handmatig een schildering is aangebracht. Deze voorstellingen werden aangebracht met olieverf, waterverf, ei-verf of lijmverf. De geschilderde doeken bedekten soms de gehele wand. Ze worden ook wel ‘zaalstukken’ genoemd. Vaak zijn zij toegepast in combinatie met afzonderlijke schilderstukken boven de deuren, tegen de schoorsteenboezem en aan het plafond. De geschilderde behangsels komen in de mode rond het derde kwart van de 17de eeuw. In eerste instantie zijn zij toegepast als een goedkopere geschilderde imitatie van kostbare gobelins en zij zijn op hun beurt weer de voorlopers van het gedrukte papierbehangsel. Geschilderde behangsels zijn vaak beschilderd als 'doorkijkjes' met italianiserende landschappen of met mythologische of historische voorstellingen. (Winkler Prins Kunst / Jurriaan Andriessen, Richard Harmanni)
  • Schilderijen
    Geschilderde voorstellingen op panelen of opgespannen doek, meestal van draagbaar formaat. Vooral te onderscheiden van 'muurschilderingen' en 'verluchtingen' in manuscripten.Geschilderde voorstellingen op panelen of opgespannen doek, meestal van draagbaar formaat. Vooral te onderscheiden van 'muurschilderingen' en 'verluchtingen' in manuscripten. (AAT-Ned)
Persistente URL
http://hdl.handle.net/21.12111/fsm-collect-1000009635
Over
Onderwerpen
  • Grou
Werk
Breedte
cm
Hoogte
175.0 cm
Lengte
195.0 cm
Museum
Fries Scheepvaart Museum
Vervaardiging
Maker
  1. Aede Lútzens
Datering
Materiaal
  • Olieverf
    Een verfstof waarin drogende olie als drager voor het pigment fungeert. (AAT-Ned)
Aankoop & Licentie
Licentie
BY-SA

Trefwoorden