H.J.A. Baur - krijttekening, portret van Eelco Pieters Napjus.

Krijttekening. Portret, ten halve lijve, en trois quart, naar rechts gekeerd van Eelco Pieters Napjus. Hij is gekleed in een blauwe jas, daaronder een zwart vest en daaronder een wit hemd net opstaande kraag. Geen snor of baard. Het haar (wellicht een pruik): lang, grijs, achterover met krullen bij de oren. De rechterhand steekt in de overslag van de jas. Het portret is gevat achter een passepartout waarvan de bovenkant boogvormig is. De lijst is origineel. In de hoeken is de lijst voorzien van versieringen in Lodewijk XV-stijl. De lijst is verguld.
De tekening is waarschijnlijk toe te schrijven aan H.J.A. Baur. Het pendant van dit portret is dat van zijn vrouw Joukien IJlst (1998-067). Dat portret vertoont opmerkelijke overeenkomsten met een portret van Trijntje Kingma. Zeer waarschijnlijk zijn die portretten door dezelfde maker getekend. Er zijn twee krijttekeningen bekend waarop de ouders van Trijntje staan afgebeeld. Deze portretten van Hylke Jans Kingma en Ytje Hayes zijn gedateerd 1787. Deze portretten van de ouders zijn bovendien door het Iconografische Bureau van het Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie (RKD) toegeschreven aan. H.J.A. Baur. Via de portretten van Joukien IJlst, Trijntje Kingma en haar ouders zal ook dit portret van Eelco Napjus met enige zekerheid toe te schrijven zijn aan H.J.A. Baur. Er is tenslotte grote overeenkomst tussen het portret van Eelco Napjus en dat van de Bolswarder burgemeester Pieter Koopmans (inv.nr. 1988-157): de zelfde houding van de geportretteerde, de zelfde stijl, het zelfde kleurgebruik en ook qua tijd zijn er overeenkomsten. Op grond van voorgaande argumentatie zal ook dat portret met enige zekerheid toe te schrijven zijn aan H.J.A. Baur.
Eelco Pieters Napjus. Gedoopt te Sneek 21 nov. 1728, overleden 3 sep. 1803. Hij was de zoon van vaandrig Pyter Napjus en Trijntje Sjoerds Nauta en was een afstammeling van ds. Evert Pieters Napjus, wiens statenbijbel behoort tot de museumcollectie. Eelco Napjus trouwde op 1 juni 1749 met Juliana Spijxsma. Ze overleed op jeugdige leeftijd. Op 23 mei 1765 trouwde Eelco Napjus met Joukien IJlst. Mogelijk zijn de portretten gemaakt ter gelegenheid van dit huwelijk. De roos in de hand van de vrouw kan daarvoor ook een aanwijzing zijn. Eelco Napjus heeft zich laten portretteren als een man van aanzien, en dat was hij ook. Hij is in 1748 door de SNeker Magistraat benoemd tot trommelslager, maar die funcite hoefde hij waarschijnlijk niet uit te oefenen, doch slechts het honorarium ervoor in ontvangst te nemen. In 1751 werd Napjus benoemd tot substituut-executeur van Sneek, en in 1759 tot executeur (vergelijkbaar met hoofd van de politie). Hij werd soms ook stadsmajoor genoemd en fungeerde als gerechtsbode.Soms trad hij ook op als ontvanger van plaatselijke belastingen. Zijn belang ontleent Eelco Napjus aan een publicatie: 'Historisch Cronyk Of Beschryvinge Van Oud en Nieuw Sneek', in 1772 uitgegeven door Melchizedek Olingius te Sneek. Eelco Napjus overleed in 1803 in zijn woning aan de Marktstraat (oostelijk deel van herberg De Wijnberg). Vererving: - Eelco Napjus en Joukien IJlst - Hun tweede zoon, de kaarsenmaker Hayo Napjus (1773-1850). - Diens zoon, de uurwerkmaker Auke Stam van Napjus (1795-1857) en Imke Petrus Stam van Napjus Rienstra (gaf ze in bruikleen aan de Historische Tentoonstelling in Leeuwarden in 1877). - Hun zoon Hayo Eelco Napjus (1812-1887) uurwerkmaker en kaarsenmaker te Sneek. - Diens zoon Petrus Napjus (Sneek 1863 - Stedum 1896). - Diens kleinzoon Petrus Jan Napjus (Siddeburen 1920 - Delft 1998). Na de dood van de laatstgenoemde heeft zijn vrouw, P.H. Napjus-Bijlsma te Delft, de portretten aan het museum geschonken.
literatuur: - Sneeker Nieuwsblad 12 maart 1998. - Jaarboek Fries Scheepvaart Museum 1998, pp. 38-41