Datering
Maker Onbekend
Gaffel met beslag, waarschijnlijk van een zogenaamd Drents tuig.
Houten gaffel. Gebogen rondhout met aan de onderkant een smaller deel met gaten, ter bevestiging van een zeil. De gaffel is voorzien van beslag: twee manchetten met naar boven gerichte ogen en aan de uiteinden twee manchetten met naar beneden gerichte ogen.
Van de herkomst is weinig bekend. De schenker kreeg de gaffel rond 1980 van iemand uit Steenwijk.
De gaffel is er waarschijnlijk één van een zogenaamd Drents tuig. Dit tuig werd veel gebruikt in de vaart over kanalen. Het Drentse tuig is het gevolg van plaatselijke politieverordeningen die het verhogen van de veiligheid als doel hadden. De hoeveelheid zeil werd hierbij beperkt. Alleen een fok of alleen een grootzeil maken het schip echter resp. lij- en loefgierig. In Drenthe was de oplossing het hijsen van de fok achter de mast met een kleine rechte gaffel . Dit was de zgn. Drentse fok die ook buiten Drenthe werd aanvaard. In het Friesche huishoudelijk reglement van politie I, artikel 22 stond bijvoorbeeld: "Het is verboden op het kanaal boven sluis II te Drachten tot aan de Kolonievaart te zeilen anders dan alleen met de Drentse fok, van boven ten hoogste 75 cm breed of alleen met het grootzeil in de gei." In later jaren bleek die fok toch niet te voldoen en groeide zij uit tot een verkleind grootzeil met rechte gaffel die, los van de mast en dus zonder bek, mocht worden gebruikt. Aan die rechte gaffel zat dan een ketting want hij mocht slechts aan één blok worden gehesen. (uit: Schepen die blijven, 1999 p. 54)
literatuur:
- Bos, J.F.M. (red.), Schepen die Blijven, Zaanstad 1999 (een uitgave van de LVBHB)
Reacties