Datering
Maker Judith de Bruyne
Rok, tijdens de Tweede Wereldoorlog gemaakt om gedragen te worden bij de bevrijding.
Rok. Genaaid uit lappen van diverse, bont gekleurde stoffen. Zwarte bovenband met daarop genaaid een borduurwerk van oranje op wit met de tekst "We zijn er nog niet .... / maar we komen er wel!". Sluiting: zijsplit met rits (metaal). De onderrand is van zwarte stof. Middenvoor is daar met geel garen in geborduurd "5 mei 1945". Op een effen gele lap een stempel "Nationale Feestrok / samengevoegd op één ondergrond / NI / 1948". De rok is gevoerd met dunne, witte stof.
De rok is een zogenaamde Nationale Feestrok. Het was een idee van mevrouw Adrienne Minette Boissevain-van Lennep (1896-1965), die in de oorlog een vooraanstaande rol had gespeeld in het verzet. Toen zij in 1943 zat opgesloten in de vrouwengevangenis in Amsterdam kreeg zij van een vriendin een das die was samengesteld uit divers lapjes (patchwork). Na de oorlog, in aansluiting op de gedachte van De Doorbraak, bedacht zij dat wanneer alle vrouwen op feestdagen dezelfde rok zouden dragen: een rok van patchwork, samengesteld uit lappen van kleren van oorlogs-gevangen of gesneuvelden, voorzien van de data dat de rok werd gedragen of andere persoonelijke herinneringen (penningen, medailles, soldaatjes, davidssterren). Het dragen van dezelfde rok zou het gevoel van eenheid en solidariteit moeten bevorderen: "Eén dracht maakt Eendracht". Boissevain richtte na de oorlog een soort vrouwenpartij op. Ze wilde de meer zelfstandige rol van de vrouw in de oorlog voortzetten, een soort emancipatie die de nadruk legde op de zelfstandige vrouw naast de man, in een relatie van elkaar aanvullen in plaats van concurrentie. Het was een vrouwelijk feminisme, vandaar ook geen broek maar een rok. Deze kleine feministische golf hield echter daardoor niet lang stand. Boissevain trok door het land om voor dit idee propaganda te maken. De maaksters konden hun rok laten registreren bij het "Nationaal Instituut" en laten voorzien van een stempel. 4000 werden geregistreerd (dit exemplaar is er een van) maar er zijn waarschijnlijk ook ongeregistreerde rokken geweest. Het hoogtepunt van het bestaan van de feestrok was op 2 september 1948 toen 1500 dames in feestrok deelnamen aan het defilé ter ere van het gouden regeringsjublieleum van koningin Wilhelmina.
De Sneker deelneemsters waren: Wil Dormaar-Weiss (Stationsstraat), Tine Klein Walland (Jachthavenstraat), Judith Jacoba Nieveen-de Bruyne (Woonachtig aan de Stationsstraat en maakster van dit exemplaar), Heleen Halbertsma-Bolomey (Stationsstraat), Alie Matak Fontein-Halbertsma (Kanaalstraat), Anneke ter Horst-Nanninga (Kanaalstraat). Aldus mevrouw Jansen-ter Horst te Naarden.
literatuur:
- 'De Emoties van De Nationale feestrok' in: N.R.C. 20 april 1995 Tijdschrift Opzij, april/mei 1995
Reacties