Datering
Maker Onbekend

Vrijgeleide of paspoort afgegeven aan schipper Gerrit Hommes Bruinsma.

Vrijgeleide of paspoort. Gedeeltelijk gedrukt en gedeeltelijk geschreven op perkament. Boven de tekst een cartouche van rolwerk met eronder het admiraliteitswapen (wapenschild met klimmende leeuw met erachter twee gekruiste klare ankers) en erboven een voorstelling van een driemaster. De vrijgeleide werd gemaakt voor het schip De Vrouw Draedsma (?) van schipper Gerrit Hommes Bruinsma. Teksten: - links van de cartouche (geschreven) 'Nr. 508' - rechts van de cartouche (geschreven) 'De verklaeringe gerequireerd bij hun Hoog Mog. Plaqaet van den (..) januarij 1727 afgelegd Den 5 Augustus 1777 (handtekening:) ... Sloterdijck'. Onder de cartouche: 'Laet Passeren het schip De Vrouw Draedsma(?) / Schipper Gerrit Hommes Bruinsma / met sijne passagiers, goederen ende koopmanschappen, sonder eenigh belet / verhinderinge, saiseringe of molestatie zynde ons by goede getuygenisse / gebleecken, dat het selve schip toebehoort aan Onderdanen van den Staet / der Vereenigde Nederlanden. gegeven onder ons handt en zegel van de / Admiraliteyt tot Harlingen den (...) / dag van (...) in het Jaar ons Heeren een duysent sevenhondert seven en seventig / Aen alle Persoonen die / dit Moghten Aangaen / E.A. van Idema. ter ordonnantie van de Gecommitteerde Raden ter Admiraliteyt van de Vereenighde Nederlanden. / w.g. D. Sloterdijck'.'. Onder de tekst sporen van een verzegeling waarin nog vaag de conturen van een gekroond wapenschild met erachter twee gekruiste klare ankers zijn te herkennen. Het bovendeel van de vrijgeleide is in golven afgesneden. Op de achterzijde van het paspoort staat een geschreven tekst: 'Stukken wegens het remplacement van E. Halbertsma door J.A. van Dijk / afgegeven en betaald actum 1848'
Het document is een zogenaamde chirograaf, dat wil zeggen een gedeelte van een vel papier, of in dit geval perkament, dat oorspronkelijk twee of meer gelijkluidende akten bevatte. Het is gescheiden op een moeilijk te vervalsen deel van de akte: de afbeelding van het schip. Iedere belanghebbende, de schipper en de admiraliteit, bewaarde een deel. Door beide delen samen te voegen kon de authenticiteit van de afspraak bewezen worden.
De akte werd afgegeven door Gecommiteerde raden van de Admiraliteit in Friesland te Harlingen op 5 augustus 1777 en is ondertekend door E(do) A(lma) van Idema. Hij was destijds raadslid van de Friese Admiraliteit. De akte is opgemaakt door Daniel van Sloterdijck, eerste klerk van de Admiraliteit van Friesland. Het gaf de schipper een paspoort conform het plakkaat van de Staten-Generaal van 4 januari 1727. Dit deel van de akte was dat van de schipper: Gerrit Hommes Bruinsma. Het deel dat werd bewaard in de admiraliteit is, in de weinige archieven die daar sinds de branden van 1771 en 1844 nog van resten, niet aangetroffen.
De resten van het zegel zijn vermoedelijk die van het zegel van de Friese Admiraliteit: wapenschild met klimmende leeuw met erachter twee gekruiste klare ankers en daartussen de letters A.I.F. (Admiraliteit In Friesland). Vergelijk hiervoor ook het vrijwel identieke paspoort: G-486.
De betekenis van de tekst over E. Halbertsma en J.A. van Dijk is onbekend. E(eltje Hiddes) Halbertsma (1797-1858) was een bekend Fries Letterkundige, J.A. van Dijk (18301908) schreef een standaardwerk over Nederlandse letterkunde. Wat hen beiden met deze akte verbond is niet duidelijk.

Identificatie
Titel
Vrijgeleide of paspoort afgegeven aan schipper Gerrit Hommes Bruinsma.
Objectnummer
FSM-2011-066
Objecttype
  • Vrijgeleiden
  • Paspoorten
    Door een overheid afgegeven, officiële documenten waarop de identiteit en het staatsburgerschap van individuen staan vermeld en waarmee burgers over de landsgrenzen kunnen gaan; tevens door andere landen afgegeven vergunningen tot het vervoeren van goederen en tot het reizen binnen dat land. (AAT-Ned)
Persistente URL
http://hdl.handle.net/21.12111/fsm-collect-1000022048
Werk
Breedte
32 cm
Hoogte
34 cm
Museum
Fries Scheepvaart Museum
Vervaardiging
Maker
  1. Onbekend
Datering
Materiaal
  • Perkament
    Perkament is de met kalk behandelde, onthaarde en met puimsteen geschuurde huid van een schaap, geit of ander dier. Het wordt opgespannen bij het drogen waardoor de huid ondoorzichtig wordt. Dit proces is omkeerbaar door de kalk te verwijderen en het perkament te laten zwellen in water. Het wordt gebruikt om op te schrijven of als boekbekleding. Zie ook vellum. (Conservatiever Dictionary)Dun papierachtig materiaal, gemaakt van huid van kalveren, koeien, geiten, schapen, konijnen of ezels. (ABR)Parchment is the lime-treated, dehaired and pumice-sanded skin of a sheep, goat or other animal. It is stretched on drying, making the skin opaque. This process is reversible by removing the lime and allowing the parchment to swell in water. It is used for writing on or as a book cover. See also vellum. (Preservative Dictionary)Thin paper-like material made from skin of calves, cows, goats, sheep, rabbits or donkeys (ABR).
Aankoop & Licentie
Licentie
BY-SA