Datering
Maker

Mangelplank met stok

Mangelplank. Het mangelen van klein linnengoed gebeurde vaak met gebruik van een mangelplank. Hierbij werd de textiel om een mangelstok gerold. Door de mangelplank heen en weer te rollen over deze stok werd het water eruit geperst en verdwenen de kreukels. De bovenkant van de mangelplank werd vaak rijkelijk gedecoreerd met kerfsnee en voorzien van spreuken die verwijzen naar de deugden van een goede huisvrouw.

Een eikenhouten mangelplank 23483/a met fijn snijwerk van geometrische motieven, bekroond met zes cirkels met hetzelfde snijwerk, aan de onderzijde voorzien van het wapen van Enkhuizen. Compleet met eiekenhouten strijkrol 23483/b.

Identificatie
Titel
Mangelplank met stok
Objectnummer
023483
Objectcategorie
Gereedschappen
Objecttype
  • mangelplank
    Houten plank met een geribbelde onderzijde en een handvat langs de zijkant, gebruikt om kreuken uit het wasgoed te persen tijdens het strijken. Het wasgoed werd om een stok gewikkeld en de mangelplank werd vervolgens over de stok heen en weer gerold. De voorkant werd vaak gedecoreerd. Houten plank met een geribbelde onderzijde en een handvat langs de zijkant, gebruikt om kreuken uit het wasgoed te persen tijdens het strijken. Het wasgoed werd om een stok gewikkeld en de mangelplank werd vervolgens over de stok heen en weer gerold. De voorkant werd vaak gedecoreerd. (AAT-Ned)
Persistente URL
http://hdl.handle.net/21.12111/zzm-collect-17725
Werk
Lengte
88 cm
Museum
Zuiderzeemuseum Enkhuizen
Vervaardiging
Maker
  1. (vervaardiger)
Datering
Materiaal
  • eikenhout
    Eiken is het hout van de Quercus robur. Het hout is hard en goed bestand tegen water. Het is in Noord-Europa op grote schaal gebruikt in de bouw, voor schepen, meubels en panelen. (Conservation Dictionary)Eikenhout is het hout van de eikenboom. Eikenhout is een zeer duurzame houtsoort met wijde poriën, en met brede glinsterende spiegels wanneer het dosse gezaagd is. Het is belangrijk materiaal voor balken, kappen, kozijnen, deuren, betimmeringen e.d.. Tot in de 17e zeer algemeen toegepast, tegenwoordig door schaarste kostbaar en als timmerhout vrijwel geheel door naaldhout verdrongen. Het laat zich goed besnijden en is daarom geschikt voor het maken van meubels. Voor betimmeringen gebruikte men graag wagenschot en gekloofde planken. Eikenhout werd doorgaans aangeduid naar de plaats van herkomst of naar de doorvoerhaven: bv. Deventer hout, Zutphense planken, Hasselts hout (aangevoerd langs de Overijsselse Vecht), Rijns eiken, Wezels hout (langs de Lippe, Ruhr en Rijn aangevoerd), Brabants hout. Noords eikenhout kwam uit Noord-Duitsland en de Oostzeelanden. In Oost-Nederland werd veel inlands eiken verwerkt. Thans is er in hoofdzaak Frans, Westfaals en Slavonisch eiken in de handel. (Haslinghuis)Oak is the wood of Quercus robur. The wood is hard and highly resistant to water. It has been widely used in northern Europe in construction, for ships, furniture and panels. (Conservation Dictionary)Oak wood is the wood of the oak tree. Oak is a very durable type of wood with wide pores, and with wide glistening mirrors when cut on the dead end. It is important material for beams, hoods, frames, doors, paneling and the like. Very widely used until the 17th century, nowadays it is expensive due to its scarcity and almost completely replaced by softwood. It is easy to cut and therefore suitable for making furniture. For paneling, people liked to use wagon shot and split planks. Oak wood was usually designated by its place of origin or transit port: e.g. Deventer wood, Zutphen planks, Hasselt wood (supplied along the Overijsselian Vecht), Rhenish oak, Wesel wood (supplied along the Lippe, Ruhr and Rhine rivers), Brabant wood. Nordic oak wood came from northern Germany and the Baltic countries. In the eastern Netherlands a lot of native oak was processed. Nowadays mainly French, Westphalian and Slavonian oak is in trade. (Haslinghuis)
Techniek
  • Houtsnijwerk
    Houtsnijwerk is hout, dat bewerkt is met een stuk snijdgereedschap, waardoor het een bepaalde vorm krijgt. Dit wordt dan op bijvoorbeeld klokken of meubilair aangebracht om het er mooier uit te laten zien. Vroeger was dit het ambacht van de houtsnijder en de beeldsnijder, tegenwoordig wordt het vaak machinaal met een freesmachine aangebracht. (Wikipedia)
Aankoop & Licentie
Verworven
legaat 7 juni 2005
Licentie
BY-SA
Locaties
  • Enkhuizen
  • Purmerend
Reproductie
Vervaardiger van reproductie
Wim Zandbergen , Wim Zandbergen

Uit de Zuiderzeecollectie

Gerelateerd