Datering
Maker Jan Dijkstra
Sneker pan in 1980 uitgereikt aan panschipper W. Otter te Kootstertille.
Koperen koekepan. Platte steel met ophanggat. In het plat van de pan een gedreven voorstelling van het wapen van Sneek. Erboven: 'W. Otter / Schipper in de Orde van de Sneker Pan'. Onder het wapen: '1 augustus 1980'.
Wieger Otter was inspecteur scheepvaart bij de Provinciale Waterstaat van Friesland van 1954 - 1979. Daar werd hij opgevolgd door Roelof de Boer, schenker van de pan. Wieger Otter is op 2 juli 1993 overleden in Harkema.
In 1980 werd Otter op voordracht van de besturen van de K.Z.V.S. en de S.Z.C. door het Gemeentebestuur van Sneek benoemd tot Schipper in de Orde van de Sneeker Pan. Bij de opening van de Sneekweek werd de Pan met een oorkonde uitgereikt. Een foto van Wieger Otter is opgeborgen in het fotoarchief.
De oorsprong van de Sneker Pan is niet precies bekend. Waarschijnlijk hadden koekepannen bij de vlootschouw aan de vooravond van de hardzeildag een functie bij het ontsteken van het Bengaals vuur. Ook werd wel een koekepan in de mast van jachten gehesen bij feestelijke zeilpartijen. In 1882 werd in Sneek een damesvereniging opgericht met de naam Sneker Pan. Zij bood in dat jaar de voorzitter van de Zeilvereeniging Sneek een verguld zilveren draagteken, bestaande uit een insigne en een koekepan aan. Dit insigne, dat op Hardzeildag nog steeds wordt gedragen door de voorzitter van de K.W.S., draagt de inscriptie 'Sneek 16-8-1882'. Sinds 1882 was de Sneker Pan min of meer het symbool van de Sneker zeilsport en met name van de Hardzeildag. In 1954 besloot het gemeentebestuur tot het instellen van de Orde van de Schipper van de Sneeker Pan. Op voordracht van de K.Z.V.S. en de S.Z.C. onderscheidde de gemeente daarmee een persoon die zich verdienstelijk had gemaakt voor de zeilsport in het bijzonder en voor de Sneekweek in het bijzonder. Tot 1966 werd alleen een oorkonde uitgereikt. Sinds dat jaar werd ook een koperen koekepan uitgereikt. De eerste werd gemaakt door Hendrik Willem Ferwerda. De tweede, uitgereikt in 1967 aan Heppie Stam, werd vervaardigd door koperslager Jan Dijkstra uit Sneek, die sindsdien alle andere pannen ook heeft vervaardigd.
In 1914 startte koperslager Klaas Dijkstra (1895-1969) in zijn ouderlijk huis in de Kloosterdwarsstraat een eigen atelier. Hij had zijn ervaring opgedaan bij de bekende zilversmid Thijs de Haas. Het bedrijf groeide snel en het personeelsbestand groeide naar 22 personen waaronder zijn broers, zuster en vader. Een belangrijke klant was Douwe Egberts, die producten van Dijkstra aanbood voor koffie- en theepunten. Deze voorwerpen werden gemerkt als “Friesche Koper Kunst” waardoor zij te onderscheiden waren van de in opdracht vervaardigde stukken.
In 1929 kelderde de economie en daarmee de vraag naar koperen luxe-artikelen. Ook Douwe Egberts nam geen producten meer af. Klaas verliet het bedrijf en zijn broers Piet (1896-1966)en Sander (1901-1940) Dijkstra namen in 1937 het afgeslankte bedrijf over. Zij merkten hun voorwerpen met het merk “P&S Dijkstra” Na de dood van Sander in 1940 ging Piet Dijkstra verder met de uit het eigen bedrijf afkomstige ciseleur Hendrik Ferwerda.
In 1944 kwam Jan Dijkstra (1928-2005) in dienst bij zijn vader Piet. Later nam hij de zaak over. Jaarlijks werd er o.a. door hem een koperen koekepan gemaakt voor de Sneker Panschipper.
literatuur:
- Sneeker Nieuwsblad 4 aug. 1980.
- Jaarboek Fries Scheepvaart Museum 1989, pp. 24-25
- Jaarboek Fries Scheepvaart Museum 1993, p. 23
- G.J. Ubbink 'De Sneeker Pan' in: Sneeker Nieuwsblad 9 aug. 1984.
Reacties