Download
Datering
Maker Fake Smeding

Kompas met daarop de naam P.J. Zeldenrust uit Molkwerum.

Droogkompas in houten huis. Ongeverfde zijden. Rode bovenzijde met rond venster. Langs de bovenribben koperen hoekstukken met inscriptie (gegraveerde schrijfletters) 'P.J. Zeldenrust / Molkwerum / 1936 / de Vries'. Linksonder een naamplaatje met inscriptie (slagletters) 'P.J. Zeldenrust / Molkwerum / VII III IX'. Draaiende kompasroos met Nederlandstalige afkortingen van de windrichtingen.
Het kompas is afkomstig van Pieter (Jelles) Zeldenrust (Molkwerum 1866-1945). Hij voer op de Staverse jol met visserijnummer HL 6. Daarvan is een model aanwezig onder het inventarisnummer FSM-K-047. Het kompas is uit dat schip afkomstig.
De maker van het komspas, Fake Smeding (1847-1916), vestigde zich in 1890 in Enkhuizen. Hij overleed daar in 1916. Daarmee is in ieder geval de kompasroos vermoedelijk ouder dan de inscripties op de behuizing.

Identificatie
Titel
Kompas met daarop de naam P.J. Zeldenrust uit Molkwerum.
Objectnummer
FSM-J-166
Objecttype
  • Kompassen
    Instrumenten voor het meten en aangeven van een horizontale verwijzingsrichting in relatie tot het magnetische noorden. (AAT-Ned)
  • Navigatie-instrumenten
    Navigatie is de kunst van het plannen en volgen van een route om zich daarmee van de huidige positie naar de bestemming te verplaatsen. Alle daarvoor benodige instrumenten vallen onder de noemer navigatie-instrumenten. Voorbeelden daarvan zijn een kompas, de jacobsstaf, de passer, een verrekijker, de sextant, een land- of zeekaart en een parallellineaal.Navigation is the art of planning and following a route in order to move from one's current position to one's destination. All instruments required for this purpose fall under the heading of navigational instruments. Examples include a compass, the Jacob's staff, the compass, binoculars, the sextant, a land or sea chart and a parallel ruler.
Persistente URL
http://hdl.handle.net/21.12111/fsm-collect-1000011982
Over
Onderwerpen
  • Staverse jollen
    Oorspronkelijk een Fries vissersvaartuig vooral voor de visserij op paling en ansjovis, maar ook op haring en bot. De eerste zijn gebouwd omstreeks 1870, toen de ansjovisvisserij grote opgang maakte. Omstreeks 1951 zijn ze verdwenen. Deze eerste jollen hadden een ronde kop en geen uitstekende onderdelen. Ze waren geheel open. Na 1900 werden ze groter en de overnaadse beplanking werd gladboordig gelegd. De voorsteven was gebogen, het achterschip was gebouwd met een hartvormige, bijna verticaal staande spiegel. Achter de mast was het ruim, waarin eventueel een bun was gebouwd. (aatned.nl)
  • Molkwerum
Werk
Breedte
17.0 cm
Hoogte
9.0 cm
Lengte
17.0 cm
Museum
Fries Scheepvaart Museum
Vervaardiging
Maker
  1. Fake Smeding
Datering
Materiaal
  • Hout
    Hout is een bouwmateriaal, afkomstig van boomstammen en -takken. Naast merg, spint en schors vormt het daarvan het voornaamste bestanddeel. Ten noorden van de Alpen is hout van oudsher het belangrijkste bouwmateriaal. Onderscheiden worden naaldhout van naaldbomen (dennen, grenen, vuren) en loofhout van loofbomen (eiken, beuken enz.). De stammen werden meestal in het groeigebied gekantrecht en per vlot of in een schip over water vervoerd. De houthandel en -nijverheid concentreerden zich in Nederland vooral in Dordrecht, Amsterdam, Deventer en later ook in de Zaanstreek. Voor regionaal gebruik concentreerde de houthandel zich ook in plaatsen als ’s-Hertogenbosch, Schoonhoven en Tiel. (Haslinghuis)
  • Koper
    Te gebruiken voor het zuivere metaalelement met het symbool Cu en het atoomnummer 29; het is roodachtig van kleur en is zeer smeedbaar en kneedbaar. Ook te gebruiken voor het metaal wanneer het woirdt bewerkt en gevormd om, meestal in combinatie met andere stoffen, verschillende voorwerpen en materialen te maken. (Toegepaste Kunst Project, RKD)
  • Metaal
    Alle leden van een grote groep stoffen die meestal een kenmerkende glans vertonen. Het zijn goede geleiders van elektriciteit en warmte, ze zijn ondoorschijnend, kunnen smelten en zijn meestal pletbaar of kneedbaar. (Project Fotografie)Any of a large group of substances that typically show a characteristic luster, are good conductors of electricity and heat, are opaque, can be fused, and are usually malleable or ductile. (Project Fotografie)Een metaal is een materiaal dat in vaste vorm kristallijn is, ondoorzichtig, smeedbaar, pletbaar en een goede geleider van warmte en stroom. (Conservation Dictionary)
  • Glas
    Een amorfe, anorganische substantie die wordt gemaakt door silica (siliciumdioxide) te fuseren met een basisoxide, meestal transparant maar vaak ook doorschijnend of ondoorschijnend. Kenmerkende eigenschappen zijn de hardheid en stijfheid bij normale temperaturen, de plastische eigenschappen bij verhoogde temperaturen en de weersbestendigheid en bestendigheid tegen de meeste chemische stoffen, behalve waterstoffluoride. Het wordt gebruikt voor zowel gebruiksdoeleinden als decoratieve doeleinden, en kan worden gemaakt in diverse vormen, gekleurd en gedecoreerd. Glas is ontstaan als glazuur in Mesopotamië in ongeveer 3500 v. Chr. De eerste voorwerpen die geheel van glas zijn vervaardigd, dateren van ongeveer 2500 v. Chr. (Project Fotografie)An amorphous, inorganic substance made by fusing silica (silicon dioxide) with a basic oxide; generally transparent but often translucent or opaque. Its characteristic properties are its hardness and rigidity at ordinary temperatures, its capacity for plastic working at elevated temperatures, and its resistance to weathering and to most chemicals except hydrofluoric acid. Used for both utilitarian and decorative purposes, it can be formed into various shapes, colored or decorated. Glass originated as a glaze in Mesopotamia in about 3500 BCE and the first objects made wholly of glass date to about 2500 BCE. (Project Fotografie)Glas is de verzamelnaam voor hard, doorzichtig, niet kristallijn materiaal, bereid uit gesmolten zand, kalk en soda (natriumcarbonaat) of potas (kaliumcarbonaat).
Aankoop & Licentie
Licentie
BY-SA

Trefwoorden

Uit de Zuiderzeecollectie

Gerelateerd