Datering
Maker Mathijs Ankringa
Deurbekroning met voorstelling van Corneliske Ykes in haar sterfbed.
Deurbekroning. Eikenhout, met snijwerk versierd. Ornamenten in rococostijl: C- en S-vormige voluten en bladertakken. In het midden een voorstelling van een vrouw in een bedstede. Aan het voeteneind staat een man. Aan het hoofdeinde een flaptafel met flesjes en en een pot. Rondom de voorstelling diverse doodssymbolen: een zandloper mte vleugels (de tijd die vliegt), een zeis (van vader Tijd) en een bijl aan de voet van een omgehakte boom.
Mathijs Ankringa (Lemmer 1754 - Sneek 1814). Deze was aktief in Sneek en omgeving. Hij leverde werk aan ondermeer de Martinikerk van Sneek, aan de pastorie en de kerk van Nijland en aan Hylke Jans Kingma te Makkum. Hij werkte in Lodewijk XVI-stijl (gehangen doekjes, guirlandes, siervazen) maar bleef een hang naar rococo houden. Ankringa nam in 1787 deel aan de patriottische woelingen in Sneek. Zijn straf daarvoor was een verblijf in het tuchthuis van vijf jaar. Bij de komst van de Fransen in Nederland leverde hij beeldhouwwerk aan de overheid: een vrijheidshoed en werk aan het bordes van het Sneker Raadhuis (waarschijnlijk het wegkappen van de wapens).
De vrouw die in de bedstede is afgebeeld is Corneliske Ykes en aan haar sterfbed staat haar man Anne Wiegers Visser. Anne Wiegers Visser is geboren te Gaastmeer op 15 april 1718, gedoopt te Woudsend 25 juni 1719 en overleden te Heeg 25 mei 1787. Hij is op 26 nov. 1741 in Gaastmeer getrouwd met Corneliske Ykes. Zij is gedoopt te Elahuizen 20 nov. 1717 en overleden te Heeg op 8 nov. 1780. Anne Wiegers werd in de quotisatiekohieren van 1749 "aakschipper" genoemd. In 1743 had hij van zijn moeder Wypck Riemers (de weduwe van aakschipper Wieger Annes) een palingaak gekocht. In 1779 ging Anne Wiegers een vennootschap aan met zijn zonen Wigle en Anne onder de naam Firma W. & A. Visser. Dit bedrijf bleef bestaan tot 1943. Anne Wiegers Visser en Corneliske Ykes waren actief in het zogenaamde Fryske Reveil. Zij waren wegbereiders van deze orthodox-piëtistische beweging in de hervormde kerk van de Friese Zuidwesthoek.
De deurbekroning is afkomstig uit het pand "Siet U Selfs" te Heeg. Het huis werd in 1782 gebouwd in opdracht van Wieger Annes Visser, die toen net twee jaar weduwnaar was van Corneliske Ykes. De herinnering aan haar heeft hij levend willen houden in de vorm van dit houtsnijwerk. In 1881 werd Siet U Selfs gekocht door notaris Petrus Jacobus Tadema en Aukje Annes Visser. Zij zijn de voorouders van de familie Swets, van wie het snijstuk is verworven. Het snijwerk is op de veiling van Christie's op 24 sept. 2003 aangeboden, maar toen niet verkocht. Het had lot.nr. 135.
literatuur:
- S. ten Hoeve, Dorpsgezicht Heeg (Leeuwarden, 1995) pp. 33-34.
Reacties