Download
Datering

Baardmankruik

Een baardmankruik is een steengoed (verzamelnaam voor aardewerk gemaakt van een klei en zand mengsel) die in de zeventiende eeuw erg populair was. Doordat steengoed heel heet wordt gebakken, is het waterdicht. Baardmankruiken werden dan ook vaak gebruikt in herbergen om bier in te schenken. Bier werd vroeger namelijk niet in een glas maar in een kruik aangeboden. Hieruit kon je zelf schenken. Op de buik van deze kruik staat: “drinck vnd est godes nit vergest.” Het meest kenmerkend aan een baardmankruik is natuurlijk het gezicht van een man met baard op de hals. Deze traditie is waarschijnlijk ergens in de vijftiende eeuw in Raeren (België) ontstaan. Het is niet duidelijk wie de baardman moet voorstellen. Sommigen denken dat het geïnspireerd is op Robertus Bellarminus, een Italiaanse kardinaal. In het Engels heet een baardmankruik dan ook Bellermine. Maar helaas, er werden al baardmankruiken gemaakt vóór de geboorte van Bellarminus in 1548.

Identificatie
Titel
Baardmankruik
Objectnummer
C1913-395
Objectcategorie
eet- en drinkgerei
Objecttype
  • kruik
    HVorm van Michelsberg-aardewerk, waarbij de bodem vlak is en de aanwezigheid van hengsels het meest karakteristiek is. (ABR)
  • baardmankruik
    Bol- of peervormige stenen flessen met smalle hals, versierd met masker met baard, vaak ook met een wapenschild; werd gemaakt in de 16e en 17e eeuw. (AAT-Ned)
Persistente URL
http://hdl.handle.net/21.12111/srm-collect-10000151
Werk
Breedte
20.00 cm
Hoogte
30.50 cm
Museum
Stg Rijksmuseum Muiderslot
Vervaardiging
Datering
Materiaal
  • steengoed
    Steengoed of gres is een vorm van keramiek, dat wordt gemaakt van een kostbare kleisoort - gresklei- die kan worden afgebakken bij hogere temperaturen (1200-1300°C); hierbij versintert de klei, nadat keukenzout of soda aan het bakproces is toegevoegd. Het product is geschikt voor het bewaren van vloeistoffen doordat het materiaal niet poreus is. Keramiek wordt pas steengoed genoemd als het op een temperatuur van meer dan 1200 graden Celsius is gebakken. Goede klei voor deze producten is: kaolien (China-clay), een fijne witbakkende kleisoort.Hard en dicht keramisch product, overgangsvorm tussen aardewerk en porselein. Als gevolg van de sterke sintering is de poreusheid zeer laag. Sedert XI toegepast voor gebruiksvoorwerpen (Steinzeug). Dit materiaal werd ook als vloersteentje gebruikt, onder meer rond stookplaatsen. In de Achterhoek zijn die bekend onder de naam potscheur en aan de andere zijde van de Duitse grens als esterkes. Zij zijn gemaakt in Stadtlohn en Vreden. Ook in Zuid-Limburg werden ze gebruikt; hier zijn ze afkomstig uit Raeren bij Aken. Sedert XIX is het materiaal veel gebruikt voor afvoerbuizen, lekdorpeltegels ( lekdorpel) e.d., voorzien van een bruine laag zoutglazuur. (Haslinghuis)Steengoed is een nogal grof soort ceramiek dat gedeeltelijk is gesinterd door verhitting tot ca 1250ºC, maar dat een zekere porositeit heeft behouden. (Conservation Dictionary)Stoneware or vitrified clay is a form of ceramic, which is made from a precious type of clay - vitrified clay- that can be fired at higher temperatures (1200-1300°C); in this process, the clay freshens, after cooking salt or soda is added to the firing process. The product is suitable for storing liquids because the material is non-porous. Ceramics are not called stoneware until they have been fired at a temperature above 1,200 degrees Celsius. Good clays for these products are: kaolin (China-clay), a fine white-firing clay.Hard and dense ceramic product, transitional form between pottery and porcelain. Due to strong sintering, porosity is very low. Since XI applied for utensils (Steinzeug). This material was also used as floor stones, including around boiler rooms. In the Achterhoek region these are known as potscheur and on the other side of the German border as esterkes. They were made in Stadtlohn and Vreden. They were also used in southern Limburg; here they come from Raeren near Aachen. Since XIX the material has been widely used for drain pipes, drip tiles ( drip sill) etc., coated with a brown layer of salt glaze (Haslinghuis).Stoneware is a rather coarse type of ceramic that has been partially sintered by heating to about 1250ºC, but has retained a certain porosity. (Conservation Dictionary)
Techniek
  • Gebakken
    Gebakken klei is klei die boven 500 °C is verhit. De hitte verdrijft het fysisch en chemisch gebonden water en de silicaten ondergaan door verglazing en netwerkvorming een onomkeerbare verandering tot ceramiek.Fired clay is clay that has been heated above 500°C. The heat expels the physically and chemically bound water and the silicates undergo an irreversible change into ceramics through vitrification and network formation.
  • Geglazuurd
    Als je keramiek glazuurt, smelt je er een laagje glazuur op.
Aankoop & Licentie
Licentie
Alle rechten voorbehouden

Trefwoorden

Uit de Zuiderzeecollectie

Gerelateerd