Download
Datering

Handlog

Een handlog bestaat uit een houten plankje, een haspel en een loglijn. Het driehoekig houten plankje, onderaan met lood verzwaard, wordt aan een lang touw, de loglijn, bevestigd die op een haspel opgewonden wordt. Dat werd overboord gegooid en de lijn werd zo gevierd dat het plankje op dezelfde plek bleef drijven. De loglijn is in gelijke delen verdeeld met in gesplitste touwtjes. In die touwtjes worden, te beginnen van de voorloop in opgaande orde een aantal knopen gelegd. Het aantal uitgezette knoopjes per tijdseenheid was de snelheid.

Gedetailleerde beschrijving

Haspel ZZM 020296/a, plankje 020296/b.; Handlog bestaande uit logplankje, haspel en lijn. Het logplankje heeft de vorm van een; cirkelsector met straal=17,5cm, koorde=17,5cm. Onder is de boog met lood verzwaard, dit lood is in een gleuf ingelaten. In het plankje zijn drie gaatjes waarin drie touwen (de spruit) met een knoop zijn vastgemaakt. Het touw is vierstrengs. Twee touwtjes zijn met een houten pennetje verbonden, het bovenste touwtje is met een houten koker verbonden. De iepenhout pen is taps gedraaid past in een dito kokertje. De haspel bestaat uit een draaiende rol van 39 cm, opgebouwd uit vier ronde stokken, aan beide kanten bevestigd in cirkelvormige wangen. De rol draait op een ijzeren pen met aan elk einde een gedraaid handvat. Alle onderdelen zijn van iepenhout. De lijn is driestrengs manilla. De lijn is voorzien van knoopjes en een turnlapje. Op meerdere plaatsen is de lijn gebroken.

Identificatie
Titel
Handlog
Objectnummer
020296
Objectcategorie
Instrumenten
Objecttype
  • navigatie-instrument
    Navigatie is de kunst van het plannen en volgen van een route om zich daarmee van de huidige positie naar de bestemming te verplaatsen. Alle daarvoor benodige instrumenten vallen onder de noemer navigatie-instrumenten. Voorbeelden daarvan zijn een kompas, de jacobsstaf, de passer, een verrekijker, de sextant, een land- of zeekaart en een parallellineaal.Navigation is the art of planning and following a route in order to move from one's current position to one's destination. All instruments required for this purpose fall under the heading of navigational instruments. Examples include a compass, the Jacob's staff, the compass, binoculars, the sextant, a land or sea chart and a parallel ruler.
Persistente URL
http://hdl.handle.net/21.12111/zzm-collect-12342
Werk
Breedte
70.0 cm
Museum
Zuiderzeemuseum Enkhuizen
Vervaardiging
Datering
Materiaal
  • iepenhout
    Iepenhout is een inheemse houtsoort dat afkomstig is van de iep. Het hout is zeer taai, vrij hard en wordt weinig gebruikt als timmerhout omdat het snel door houtworm wordt aangetast als het niet regelmatig in trilling wordt gebracht. (Haslinghuis)
  • touw
    Koord; bundel garen die eerst tot een draad gesponnen wordt, waarna meerdere draden tot een streng of kardeel worden geslagen. Meerdere kardelen bij elkaar vormen een touw.Zwaar koord, tenminste 6,35 mm in diameter, dat is gevormd door twee of meer strengen van natuur- of kunstvezel ineen te draaien. (Toegepaste Kunst Project, RKD)Een touw of koord is een middel om zaken bij elkaar te binden, of om trekkrachten over te brengen. In het laatste geval gebruikt men vaak een dikkere variant, kabel of zeel die bestaat uit ineengedraaide strengen. Dit zijn op hun beurt weer om elkaar heen gedraaide draden of vezels. A rope or cord is a means of tying things together, or of transmitting tensile forces. In the latter case, one often uses a thicker variety, cable or zeel consisting of strands twisted together. These in turn are threads or fibers twisted around each other.Cord; bundle of yarn that is first spun into a thread, after which several threads are beaten into a strand or carbine. Several karparts together form a rope.Heavy cord, at least 6.35 mm in diameter, formed by twisting together two or more strands of natural or artificial fiber. (Applied Arts Project, RKD)Een touw of koord is een middel om zaken bij elkaar te binden, of om trekkrachten over te brengen. In het laatste geval gebruikt men vaak een dikkere variant, kabel of zeel die bestaat uit ineengedraaide strengen. Dit zijn op hun beurt weer om elkaar heen gedraaide draden of vezels.
  • manillahennep
    Manillahennep een vezel geleverd door een bananensoort de abaca. (WikiWoordenboek)
  • ijzer
    Fe. Dichtheid 7,86 kg/m3. Metaal dat in de bouw zeer veel is toegepast, vooral voor het opnemen van trekkrachten in verankeringen, trekstangen e.d.. Het heeft het nadeel dat het sterk kan corroderen (roesten), waarna door volumevermeerdering schade aan bouwdelen kan optreden. Ook gebruikt voor spijkers, hang- en sluitwerk, siersmeedwerk en vele andere doeleinden. In XVII werd vooral vanwege de taaiheid en buigbaarheid veel ijzer uit Zweden betrokken en als zodanig in bestekken vermeld.Kan ook worden gegoten in vormen. Gietijzer bevat 3-5 koolstof, is bros en kan geen trekkrachten opnemen. Smeedijzer bevat ongeveer 0,1 koolstof. IJzer met zeer weinig koolstof wordt staal genoemd.
Aankoop & Licentie
Verworven
aankoop 1 september 1986
Licentie
BY-SA
Locaties
  • Wanneperveen
Reproductie
Vervaardiger van reproductie
Picturae

Trefwoorden

Uit de Zuiderzeecollectie

Gerelateerd