Download
Datering

Droogkompas

Een droogkompas bestaat uit een vrij draaiende magnetische gemaakte ijzeren naald op een pin zwevend boven de windroos of kompasroos. Deze naald is ingesloten in een kleine doos die met een glazen plaatje is afgedekt. Met een kompas kon het schip een bepaalde vaste koers volgen. Het droogkompas werd in de vroege 20e eeuw merendeel vervangen door de met vloeistof gevulde magnetisch kompas. Het droogkompas is afkomstig van tjalk "Anna Maria" voor 1904. Later is het gebruikt aan boord van de Hagenaar "Anna Maria" (1904-1937). Onderdeel van de installatie De Branding 'Drifters' van Zoro Feigl, 2008.

Gedetailleerde beschrijving

Droogkompas. (Model boterdoosje). De roos is samengesteld uit mica en beplakt met papier, aan onderkant papier met opdruk van advertentie over brillen. De langwerpige magneet is van onderen vastgeplakt. In de koperen dop is een agaath gevat. De roos is bedrukt met een verdeling in 64 streken. In de middenring tekst: "D.B. SELTER AMSTERDAM". De noordpijl is in de vorm van een gestyleerde lelie getekend. De winstreken zijn resp. " NO / O / ZO / Z / ZW / W / NW ". De kompaspen is van koper. Ter verzwaring is op bodem stukje lood aangebracht. Het houten gedraaide huis is van binnen wit geschilderd. Er is een zeilstreep. Van boven is het huis gesloten met glas gevat in stopverf. Het kompas heeft een ring aan bovenkant met ophangpunten voor cardanusring.

Identificatie
Titel
Droogkompas
Objectnummer
011562
Objectcategorie
Instrumenten
Objecttype
  • kompas
    Instrumenten voor het meten en aangeven van een horizontale verwijzingsrichting in relatie tot het magnetische noorden. (AAT-Ned)
Persistente URL
http://hdl.handle.net/21.12111/zzm-collect-7257
Over
Onderwerpen
  • Navigatie
    Navigatie is de kunst van het plannen en volgen van een route om zich daarmee van de huidige positie naar de bestemming te verplaatsen. Het woord 'navigatie' is afgeleid uit de Latijnse woorden navis, dat schip betekent, en agere, dat in deze context bewegen of sturen betekent. (Wikipedia)
Werk
Hoogte
6.0 cm
Museum
Zuiderzeemuseum Enkhuizen
Vervaardiging
Datering
Materiaal
  • agaat
    Agaat is een gesteente, bestaande uit amorf siliciumdioxide, dat wordt gebruikt om zeer glad gereedschap te maken dat dient voor het polijsten van bladgoud bij het glansvergulden. (Conservation Dictionary)Agate is a rock, consisting of amorphous silica, which is used to make very smooth tools that serve for polishing gold leaf in gilding. (Conservation Dictionary)
  • glas (materiaal)
    Een amorfe, anorganische substantie die wordt gemaakt door silica (siliciumdioxide) te fuseren met een basisoxide, meestal transparant maar vaak ook doorschijnend of ondoorschijnend. Kenmerkende eigenschappen zijn de hardheid en stijfheid bij normale temperaturen, de plastische eigenschappen bij verhoogde temperaturen en de weersbestendigheid en bestendigheid tegen de meeste chemische stoffen, behalve waterstoffluoride. Het wordt gebruikt voor zowel gebruiksdoeleinden als decoratieve doeleinden, en kan worden gemaakt in diverse vormen, gekleurd en gedecoreerd. Glas is ontstaan als glazuur in Mesopotamië in ongeveer 3500 v. Chr. De eerste voorwerpen die geheel van glas zijn vervaardigd, dateren van ongeveer 2500 v. Chr. (Project Fotografie)An amorphous, inorganic substance made by fusing silica (silicon dioxide) with a basic oxide; generally transparent but often translucent or opaque. Its characteristic properties are its hardness and rigidity at ordinary temperatures, its capacity for plastic working at elevated temperatures, and its resistance to weathering and to most chemicals except hydrofluoric acid. Used for both utilitarian and decorative purposes, it can be formed into various shapes, colored or decorated. Glass originated as a glaze in Mesopotamia in about 3500 BCE and the first objects made wholly of glass date to about 2500 BCE. (Project Fotografie)Glas is de verzamelnaam voor hard, doorzichtig, niet kristallijn materiaal, bereid uit gesmolten zand, kalk en soda (natriumcarbonaat) of potas (kaliumcarbonaat). Met 'niet kristallijn' wordt bedoeld dat glas een gestolde vloeistof is.
  • hout
    Hout is een bouwmateriaal, afkomstig van boomstammen en -takken. Naast merg, spint en schors vormt het daarvan het voornaamste bestanddeel. Ten noorden van de Alpen is hout van oudsher het belangrijkste bouwmateriaal. Onderscheiden worden naaldhout van naaldbomen (dennen, grenen, vuren) en loofhout van loofbomen (eiken, beuken enz.). De stammen werden meestal in het groeigebied gekantrecht en per vlot of in een schip over water vervoerd. De houthandel en -nijverheid concentreerden zich in Nederland vooral in Dordrecht, Amsterdam, Deventer en later ook in de Zaanstreek. Voor regionaal gebruik concentreerde de houthandel zich ook in plaatsen als ’s-Hertogenbosch, Schoonhoven en Tiel. (Haslinghuis)
  • ijzer
    Fe. Dichtheid 7,86 kg/m3. Metaal dat in de bouw zeer veel is toegepast, vooral voor het opnemen van trekkrachten in verankeringen, trekstangen e.d.. Het heeft het nadeel dat het sterk kan corroderen (roesten), waarna door volumevermeerdering schade aan bouwdelen kan optreden. Ook gebruikt voor spijkers, hang- en sluitwerk, siersmeedwerk en vele andere doeleinden. In XVII werd vooral vanwege de taaiheid en buigbaarheid veel ijzer uit Zweden betrokken en als zodanig in bestekken vermeld.Kan ook worden gegoten in vormen. Gietijzer bevat 3-5 koolstof, is bros en kan geen trekkrachten opnemen. Smeedijzer bevat ongeveer 0,1 koolstof. IJzer met zeer weinig koolstof wordt staal genoemd.
  • papier
    Verwijst in het algemeen naar alle typen vervilte vellen of weefsels die bestaan uit vezels, die uit in water gedompelde pulp zijn gevormd en gedroogd op een fijn schepraam. De vezels kunnen dierlijk zijn, zoals haar, zijde of wol, of mineraal, bijvoorbeeld asbest. Ook kunstvezels zijn een mogelijkheid. Het meeste papier wordt echter gemaakt van plantenvezels van bijvoorbeeld houtpulp, gras, katoen, linnen en stro. (Project Fotografie)Refers generally to all types of thin matted or felted sheets or webs of fiber formed and dried on a fine screen from a pulpy water suspension. The fibers may be animal, such as hair, silk or wool, or mineral, such as asbestos, or synthetic. However most paper is made from cellulosic plant fiber, such as from wood pulp, grass, cotton, linen, and straw.
  • mica (mineraal)
    Mica is de naam voor een groep silicaatmineralen met een tweedimensionale gelaagde kristalstructuur.Mica is the name for a group of silicate minerals with a two-dimensional layered crystal structure.
Aankoop & Licentie
Verworven
schenking 1 juni 1983
Licentie
BY-SA
Locaties
  • Amsterdam
Reproductie
Vervaardiger van reproductie
Wim Zandbergen

Trefwoorden

Uit de Zuiderzeecollectie

Gerelateerd