Download
Datering
Maker P. Hamstra Pz.

Droogkompas

Een droogkompas bestaat uit een vrij draaiende magnetische gemaakte ijzeren naald op een pin zwevend boven de windroos of kompasroos. Deze naald is ingesloten in een kleine doos die met een glazen plaatje is afgedekt. Met een kompas kon het schip een bepaalde vaste koers volgen. Het droogkompas werd in de vroege 20e eeuw merendeel vervangen door de met vloeistof gevulde magnetisch kompas.

Gedetailleerde beschrijving

Droogkompas (koperen ketel). De roos is van mica beplakt met papier. De langwerpige magneet is van onderen vastgebout aan een koperen buitenring. In de koperen dop is een halfedelsteen gevat. De roos is bedrukt met een verdeling in 64 streken. De buitenring is van koper met een 4 x 90 gradenverdeling. In de middenring tekst: "P. HAMSTRA , Pz. HARLINGEN". De winstreken zijn resp. " NO / O / ZO / Z / ZW / W / NW ". De noordpijl is in de vorm van een gestyleerde lelie getekend. Aan onderzijde is een gleuf waarin voor het evenwicht van de roos een dun loden plaatje is geschoven. De kompaspen is van koper en is vastgeschroefd op bodem van ketel. De ketel is van binnen wit geschilderd. Er is een zeilstreep. Van boven is de ketel gesloten met glas gevat in een koperen ring en van binnen met stopverf afgedicht. De ketel heeft twee gaten in zijkant, mogelijk is ophanging gewijzigd. Onder de bodem van de ketel is een loden ring gebout. Het kompas is opgehangen in een cardanusring welke aan beugel is bevestigd. De beugel heeft een ronde nok om het kompas draaiend te kunnen ophangen.

Identificatie
Titel
Droogkompas
Objectnummer
007512
Objectcategorie
Instrumenten
Objecttype
  • kompas
    Instrumenten voor het meten en aangeven van een horizontale verwijzingsrichting in relatie tot het magnetische noorden. (AAT-Ned)
Persistente URL
http://hdl.handle.net/21.12111/zzm-collect-9628
Over
Onderwerpen
  • Navigatie
    Navigatie is de kunst van het plannen en volgen van een route om zich daarmee van de huidige positie naar de bestemming te verplaatsen. Het woord 'navigatie' is afgeleid uit de Latijnse woorden navis, dat schip betekent, en agere, dat in deze context bewegen of sturen betekent. (Wikipedia)
Werk
Hoogte
11.0 cm
Museum
Zuiderzeemuseum Enkhuizen
Vervaardiging
Maker
  1. P. Hamstra Pz. (vervaardiger)
Datering
Materiaal
  • glas (materiaal)
    Een amorfe, anorganische substantie die wordt gemaakt door silica (siliciumdioxide) te fuseren met een basisoxide, meestal transparant maar vaak ook doorschijnend of ondoorschijnend. Kenmerkende eigenschappen zijn de hardheid en stijfheid bij normale temperaturen, de plastische eigenschappen bij verhoogde temperaturen en de weersbestendigheid en bestendigheid tegen de meeste chemische stoffen, behalve waterstoffluoride. Het wordt gebruikt voor zowel gebruiksdoeleinden als decoratieve doeleinden, en kan worden gemaakt in diverse vormen, gekleurd en gedecoreerd. Glas is ontstaan als glazuur in Mesopotamië in ongeveer 3500 v. Chr. De eerste voorwerpen die geheel van glas zijn vervaardigd, dateren van ongeveer 2500 v. Chr. (Project Fotografie)An amorphous, inorganic substance made by fusing silica (silicon dioxide) with a basic oxide; generally transparent but often translucent or opaque. Its characteristic properties are its hardness and rigidity at ordinary temperatures, its capacity for plastic working at elevated temperatures, and its resistance to weathering and to most chemicals except hydrofluoric acid. Used for both utilitarian and decorative purposes, it can be formed into various shapes, colored or decorated. Glass originated as a glaze in Mesopotamia in about 3500 BCE and the first objects made wholly of glass date to about 2500 BCE. (Project Fotografie)Glas is de verzamelnaam voor hard, doorzichtig, niet kristallijn materiaal, bereid uit gesmolten zand, kalk en soda (natriumcarbonaat) of potas (kaliumcarbonaat).
  • ijzer
    Fe. Dichtheid 7,86 kg/m3. Metaal dat in de bouw zeer veel is toegepast, vooral voor het opnemen van trekkrachten in verankeringen, trekstangen e.d.. Het heeft het nadeel dat het sterk kan corroderen (roesten), waarna door volumevermeerdering schade aan bouwdelen kan optreden. Ook gebruikt voor spijkers, hang- en sluitwerk, siersmeedwerk en vele andere doeleinden. In XVII werd vooral vanwege de taaiheid en buigbaarheid veel ijzer uit Zweden betrokken en als zodanig in bestekken vermeld.Kan ook worden gegoten in vormen. Gietijzer bevat 3-5 koolstof, is bros en kan geen trekkrachten opnemen. Smeedijzer bevat ongeveer 0,1 koolstof. IJzer met zeer weinig koolstof wordt staal genoemd.
  • koper
    Te gebruiken voor het zuivere metaalelement met het symbool Cu en het atoomnummer 29; het is roodachtig van kleur en is zeer smeedbaar en kneedbaar. Ook te gebruiken voor het metaal wanneer het woirdt bewerkt en gevormd om, meestal in combinatie met andere stoffen, verschillende voorwerpen en materialen te maken. (Toegepaste Kunst Project, RKD)
  • papier
    Verwijst in het algemeen naar alle typen vervilte vellen of weefsels die bestaan uit vezels, die uit in water gedompelde pulp zijn gevormd en gedroogd op een fijn schepraam. De vezels kunnen dierlijk zijn, zoals haar, zijde of wol, of mineraal, bijvoorbeeld asbest. Ook kunstvezels zijn een mogelijkheid. Het meeste papier wordt echter gemaakt van plantenvezels van bijvoorbeeld houtpulp, gras, katoen, linnen en stro. (Project Fotografie)Refers generally to all types of thin matted or felted sheets or webs of fiber formed and dried on a fine screen from a pulpy water suspension. The fibers may be animal, such as hair, silk or wool, or mineral, such as asbestos, or synthetic. However most paper is made from cellulosic plant fiber, such as from wood pulp, grass, cotton, linen, and straw.
  • halfedelsteen
    Steen met minder commerciële waarde dan de stenen die als edelstenen zijn geclassificeerd.
  • mica (mineraal)
    Mica is de naam voor een groep silicaatmineralen met een tweedimensionale gelaagde kristalstructuur.Mica is the name for a group of silicate minerals with a two-dimensional layered crystal structure.
Aankoop & Licentie
Verworven
aankoop 26 april 1963
Licentie
BY-SA
Locaties
  • Amsterdam
Reproductie
Vervaardiger van reproductie
Wim Zandbergen

Trefwoorden

Uit de Zuiderzeecollectie

Gerelateerd