Woonhuis Frederik Kroes

Woonkamer met open stookplaats (schouwtje) tussen ramen, tegenover bedschot boven diepe kelder: toegang kelder via kast naast twee bedsteden; onder aankapping rium portaal en zijkamertje. Los tegen zijgevel een varkenshokje; tegen voorgevel kippenhok. Het pand stond aan de rand van de vissersbuurt en keek over een laag dijkje uit over de Zuiderzee. Men beweerde dat het kippenhok tegen de voorgevel als de leugenbank fungeerde. De overlevering wil dat van hieruit de Bordings op de ijsschots ontdekt waren en de reddingsaktie georganiseerd was door Steven Croes en zij hier in huis opgenomen waren. Dit laatste lijkt zeer onwaarschijnlijk en klopt niet met de officiele verslagen die spreken over opname in Hotel Seidel aan de haven. Wel is waarschijnlijk [nog controleren!] dat de fam. Croes (Steven en Frederik met hun ouders Hendrik Croes en Grada van Doorn) hier toen al woonden, want Frederik woonde hier later zeker in 1895 terwijl men ook beweerd dat zijn broer Steven hier woonde totdat voor hem een ander huisje (zie VN-2!) gebouwd werd in 1858. De gehele vissersbuurt werd gesaneerd en moest ca. 1970 plaats maken voor nieuwbouw (slechts twee of drie monumenten mochten niet gesloopt maar de belangrijkste brandde toen af). In dit pand was recent een slaapkamer en keukentje aangelegd waarvoor een modern raampje aan de straatzijde in de gevel gezet was: is nu verwijderd en nog als lidteken zichtbaar. Het interieur leek geheel verloren maar na ontmanteling bleek weinig te ontbreken en het gesloopte bedschot nog geheel te reconstrueren, hoewel behalve de kastdeur, alle onderdelen verzaagd waren. Ook fragment van de houten schouwpilasters en lijst kwamen achter het behang tevoorschijn. Bij de reconstructie van het interieur is gekozen voor de oudste situatie, dus zonder latere betegeling, houten kamervloer e.d.: Later bleek uit informanten dat tot 1932, toen Frederiks vrouw Wilhelmina v.d. Wijk hier overleed, deze situatie vrijwel ongewijzigd was: toen was er wel al een houten vloer. Het huis had geen erf en zou zeker tot 1950 zelfs geen plee bezeten hebben ('dijk was dichtbij'). Het kippenhok was geheel verdwenen maar tekende zich wel op de gevel af, evenals de houten regenpijp die nog op oude ansicht stond. Het eigenaardige hokje was nog wel aanwezig maar verminkt en kon later naar informatie en familie foto, waarop ook deel kippenren zichtbaar is, als varkenshok gedetailleerd worden. Het was een van de laatste pandjes in de gesaneerde vissersbuurt en kon mede daardoor na verwijdering aanbouw en dakpannen nagenoeg in geheel getransporteerd worden: hangend tussen twee kranen naar de haven en op dekschuiten naar Enkhuizen, waar het weer tussen kranen naar nieuwe fundering gebracht werd. Een kraan bezweek juist naast de fundering waardoor het pandje in het zand viel maar geen schade opliep. In 1971 werd dit pandje uit Vollenhove (Aan Zee '38) naar het ZZM gebracht. Onder de muren werd een raamwerk van zware ijzeren balken aangebracht, dat als slede diende. Met schoren, stutten en kabels werd het huis ingepakt en verstevigd, waarna het hele gevaarte door twee hijskranen van zijn plaats werd gelicht en naar de haven werd vervoerd. Daar werd het op een dekschuit geladen en over het IJsselmeer naar Enkhuizen gevaren. In het Buitenmuseum werd het zijdelings op de wal gesleept en tussen twee kranen naar het fundament gereden. Daar aangekomen bezweek één van de kranen en viel het huisje een halve meter omlaag in het zand. Een scheur, die voorheen in de voorgevel zat bleek nagenoeg verdwenen. In de gevel van dit pandje van Frederik Croes heeft geen gevelsteen gezeten. Op deze plaats was een modern raam dat weer is dichtgemetseld om de situatie van voor 1932 terug te brengen.