Jan Buiteveld (toeschrijving), Ovale behangschildering.

Behangschildering. Ovaal van vorm. Ingelijst. Waterlandschap. links een vaart met daarin een roeiboot en een zeilschip. Op de voorgrond een hengelaar. In het midden een paard en wagen met vier passagiers. Op de achtergrond een dorp met kerk.
Het behang is, tezamen met de behangsels G-105-b, G-105-c en G-105-d, afkomstig uit het pand Hoogend 18 te Sneek. De geschiedenis van dit pand is beschreven in onderstaand artikel van S. ten Hoeve. De schenkster, Minke A. de Visser uit Groningen, was conservatrice van het Groninger Museum. Zij stamde af van de familie Gonggrijp. Haar moeder was Anthonia Johanna van Gonggrijp Bungenberg. Zij was in 1870 te Sneek geboren als dochter van Otto George Bungenberg (1830-1902), directeur van het postkantoor te Sneek, en Minke Jans ten Cate van Gonggrijp (geboren 1841). Laatstgenoemde was de dochter van Jan ten Cate van Gonggrijp (1807-1888) en Anthonia Johanna Beckering (1807-1887). Jan ten Cate van Gonggrijp was zoon van Teetse Gonggrijp (1772-1838) en Minke Jans te Cate (1770-1838) uit Sneek. Teetse was zoon van de glasschilder Tjalling Gonggrijp en Elisabeth Teetses de Haan (overleden 1795).
Tot de collectie van het Fries Scheepvaart Museum behoren een aantal schoorsteenstukken en beschilderde behangsels die lange tijd werden toegeschreven aan de Hoornse behangelfabriek, de Vaderlandsche Maatschappij voor Reederij en Koophandel. Bestudering van het oeuvre van de Sneker schilder Jan Buiteveld door Sytse ten Hoeve leert dat er veel overeenkomsten zijn tussen het werk uit Hoorn en die van Buiteveld.
In 1777 richtte de Doopsgezinde predikant-koopman Cornelis Ris te Hoorn de Vaderlandsche Maatschappij voor Reederij en Koophand ter liefde van 't Algemeen op. De achtergrond hiervan was, dat geprobeerd zou worden de steeds grote wordende groep werkloze armlastigen niet met een geldelijke tegemoetkoming te ondersteunen, maar ze op een structurele wijze te helpen door verschaffing van werk, dat hun een geregelde verdienste op zou leveren. De maatschappij trachtte de verlopen walvisvaart weer op gang te brengen, maar stichtte ook fabrieken, onder andere voor tapijten, lopers en confectiekleiding. Er kwam ook een Schilder-, Druk- en Behangselfabriek. Daar werden met de hand beschilderde of gedrukte kamerbehangsels, schoorsteenstukken en bovendeurstukken gemaakt. Van veel van die behangsels bestaan nog ontwerpen, die door een vertegenwoordiger van de fabriek overal in ons land en ook in Duitsland werden getoond bij de werving van klanten. Aan het einde van de 18de eeuw waren er veel Sneker notabelen en vermogende kooplieden die hun huizen verbouwden en ze behalve met gesneden en stucte ornamenten ook lieten decoreren met kamerbehangsels uit Hoorn. Bewaard gebleven boekhouding van de Hoornse Behangselfabriek wijst dat uit.
Jan Buiteveld. Geboren Sneek 23 nov. 1747, zoon van Durk Jans en Antje Ruurds. Ze behoorden tot de gemeente van de Waterlandse Doopsgezinden, die een vermaning hadden aan de Singel. Daar werd Jan Durks gedoopt op belijdenis op 22 maart 1772. Hij trouwde 22 nov. 1778 met Lysbert Juurds en gebruikte toen al de naam Buiteveld, Die ontleende hij aan het gebied van herkomst van de familie in de Legeaen. Hij is overleden in Sneek op 7 sept. 1812 (wijk 2, pand 47, thans het zuidelijke deel van de Doopsgezinde pastorie aan de Singel). Bij zijn overlijden wordt het beroep "kunstschilder" aangegeven. Oeuvre: Allegorie op de voogdij (toeschrijving, inv.nr. 1983-143), Emmausgangers (inv.nr. 2002-427), Rede vertrapt de Tirannie (toeschrijving, inv.nr. G-006), Allegorie in de eerepoort van Sneek (inv.nr. N-162), Bloemstuk gesigneerd J. Buiteveld 1787 (in 2001 in Parijs verkocht) en Bloemstuk (ongesigneerd, in 1971 bij Mak van Waay verkocht, afkomstig uit de Sneker pastorie). Voort zijn mogelijk de portretten van mr. P.S. Noyon en R. Terpstra door Buiteveld gemaakt.
Literatuur: - Hoeve, S. ten 'De Gonggrijpzaal in het Fries Scheepvaart Museum' in: Jaarboek Fries Scheepvaart Museum 1977, pp. 70-76. - Gonggrijp, G.F.F. Het regeeringsgeslacht Gonggrijp in Harlingen, Sneek en Franeker (z.p., z.j.) pp. 15 e.v. - W.A. Braasem, Painted Designs for Dutch Wall Coverings from the Collection in the Westfries Museum in Hoorn (z.p., 1982)