Jan Buiteveld (toeschrijving), schoorsteenstuk met bijbelse voorstelling: David en Abigaïl.

Schoorsteenstuk. Voorstelling van een man in wapenrok (klassieke legerkledij), die door een geknielde vrouw voedsel aangeboden krijgt.
De voorstelling is gebaseerd op het verhaal van David en Abigaïl in I Samuël 26:35. H. Halbertsma meende in het onderstaand artikel in het Sneeker Nieuwsblad ten onrechte dat het ging om een voorstelling uit de Griekse godenwereld. De voorstelling is gebaseerd op een kopergravure van Jacopo Amigoni. Amigono (of Amicono) werd geboren in Venetië in 1675 en stierf in Madrid in 1752. Hij was een gekend schilder in Europa (Engeland, Duitsland, Spanje). Hij maakte veel voorstellingen van Bijbelverhalen en Mythologiën. In het reeds genoemde artikel van H. Halbertsma in het Sneeker Nieuwsblad werd ervan uit gegaan dat het schilderij was geschilderd door Ype Staak. Ook dat is niet juist. Waarschijnlijk is het gemaakt in de Hoornse Behangselfabriek, die veel werkte met voorbeelden als die van Amigoni. Deze veronderstelling wordt gesteund door het feit dat de schildering afkomstig is uit het pand Hoogend 12 te Sneek. Dat pand werd aan het begin van de 19de eeuw bewoond door de familie Lankhorst. In de boeken van de Vaderlandsche Maatschappij van Reederij en Koophandel te Hoorn, de maatschappij waar de Hoornse Behangselfabriek onder viel, komt op 31 jan. 1807 deze naam Lankhorst voor. Tot de collectie van het Fries Scheepvaart Museum behoren een aantal schoorsteenstukken en beschilderde behangsels die lange tijd werden toegeschreven aan de Hoornse behangelfabriek, de Vaderlandsche Maatschappij voor Reederij en Koophandel. Bestudering van het oeuvres van de Sneker schilder Jan Buiteveld door Sytse ten Hoeve leert dat er veel overeenkomsten zijn tussen het werk uit Hoorn en die van Buiteveld.
In 1777 richtte de Doopsgezinde predikant-koopman Cornelis Ris te Hoorn de Vaderlandsche Maatschappij voor Reederij en Koophand ter liefde van 't Algemeen op. De achtergrond hiervan was, dat geprobeerd zou worden de steeds grote wordende groep werkloze armlastigen niet met een geldelijke tegemoetkoming te ondersteunen, maar ze op een structurele wijze te helpen door verschaffing van werk, dat hun een geregelde verdienste op zou leveren. De maatschappij trachtte de verlopen walvisvaart weer op gang te brengen, maar stichtte ook fabrieken, onder andere voor tapijten, lopers en confectiekleiding. Er kwam ook een Schilder-, Druk- en Behangselfabriek. Daar werden met de hand beschilderde of gedrukte kamerbehangsels, schoorsteenstukken en bovendeurstukken gemaakt. Van veel van die behangsels bestaan nog ontwerpen, die door een vertegenwoordiger van de fabriek overal in ons land en ook in Duitsland werden getoond bij de werving van klanten. Aan het einde van de 18de eeuw waren er veel Sneker notabelen en vermogende kooplieden die hun huizen verbouwden en ze behalve met gesneden en stucte ornamenten ook lieten decoreren met kamerbehangsels uit Hoorn. Bewaard gebleven boekhouding van de Hoornse Behangselfabriek wijst dat uit.
Jan Buiteveld. Geboren Sneek 23 nov. 1747, zoon van Durk Jans en Antje Ruurds. Ze behoorden tot de gemeente van de Waterlandse Doopsgezinden, die een vermaning hadden aan de Singel. Daar werd Jan Durks gedoopt op belijdenis op 22 maart 1772. Hij trouwde 22 nov. 1778 met Lysbert Juurds en gebruikte toen al de naam Buiteveld, Die ontleende hij aan het gebied van herkomst van de familie in de Legeaen. Hij is overleden in Sneek op 7 sept. 1812 (wijk 2, pand 47, thans het zuidelijke deel van de Doopsgezinde pastorie aan de Singel). Bij zijn overlijden wordt het beroep "kunstschilder" aangegeven. Oeuvre: Allegorie op de voogdij (toeschrijving, inv.nr. 1983-143), Emmausgangers (inv.nr. 2002-427), Rede vertrapt de Tirannie (toeschrijving, inv.nr. G-006), Allegorie in de eerepoort van Sneek (inv.nr. N-162), Bloemstuk gesigneerd J. Buiteveld 1787 (in 2001 in Parijs verkocht) en Bloemstuk (ongesigneerd, in 1971 bij Mak van Waay verkocht, afkomstig uit de Sneker pastorie). Voort zijn mogelijk de portretten van mr. P.S. Noyon en R. Terpstra door Buiteveld gemaakt.
De familie Lankhorst: Feyke Ykes Visser uit Heeg trouwde in 1798 met Hendrikje Aukes Stam uit Sneek. In 1777 had hij een lijnbaan gekocht aan de huidige Rienck Bockemakade. Hij overleed in 1801. Zijn weduwe hertrouwde in 1803 met Nicolaas Jurjan Lankhorst, die de touwslagerij ging leiden en ook een uitbreiding realiseerde aan de Prinsengracht. Hij werd opgevolgd door zijn in 1806 geboren oudste zoon Auke Stam van Lankhorst. Auke trouwde in 1829 met de Ysbrechtumer domineesdochter Agnietta beckeringh. Zij stierf in 1883. Hun tweede zoon, Willem Beckeringh van Lankhorst (Sneek 1833-1913) nam de touwslagerij over. Hij trouwde in 1858 in Enschede met Antonia Berends ten Cate. Zij kregen drie kinderen: Auke (1859), Aaltje (1860) en Agnietta (1868). Auke Beckeringh van Lankhorst nam de touwslagerij over. Hij trouwde met Henderika Cornelia Hermanna Janssen. Zij kregen twee zoons en twee dochters. Een van de dochters was Margaretha Catarina Talina Alida Beckeringh van Lankhorst (1906-1983). Zij trouwde in 1927 met Ruurt Alles van der Sluis (geboren Leeuwarden in 1902). Hij volgde zijn schoonvader op als directeur van de touwfabriek.
literatuur: - Sneeker Nieuwsblad 1 sep. 1966. - Jaarboek Fries Scheepvaart Museum 1966, p. 21 - Archief Vereniging Fries Scheepvaart Museum, correspondentie Sustring - Halbertsma 9 aug. 1966. - B.J. van der Saag en K. Wester, Inventarissen van de archieven van de Vaderlandsche Maatschappij (Hoorn, 1978) - Catalogus Sotheby's Amsterdam, nr. 565 (1992), nr. 249 - W.A. Braasem, Painted Designs for Dutch Wall Coverings from the Collection in the Westfries Museum in Hoorn (z.p., 1982) - Jan Pluis, Bijbeltegels (Telgte, 1994), pp. 56-57, 213 - Jaarboek Fries Scheepvaart Museum 1985, pp. 19-21