Dirk Antoon Teupken - scheepsportret van het kofschip De Stant Friesz.

Schilderij. Gouache. Scheepsportret van het kofschip De Stant Friesz. Het schip vaart onder vol tuig over stuurboord. Achtergrond: krijtrotsen en schepen. Aan de gaffel een Nederlandse vlag en in de top van de grote mast de naamwimpel ('Stantvriesz'). Op de glasplaat in achterglasschildering (goud op zwart): 'De Stant Friesz van de Lemmer Kapitein S.C. de Vries 1836'. De tekening heeft een raamwerk van dunne latjes. Langs de randen zitten kleine spijkergaatjes waarmee te tekening tijdens het maken op haar plaats gehouden is.
De tekening is gescheurd geweest en bij een ongedateerde restauratie voorzien van een laag versterkend papier aan de achterzijde. Hierbij is de tekening heel licht bijgewerkt. Aan de nog oorspronkelijke lijst (uit Amsterdam) was in de loop der jaren veel gewerkt. In 2007 is de lijst gerestaureerd door L. van der Meer. Hierbij is gekozen voor het maken van een compromis tussen de aangetroffen historische sporen op deze lijst en op die van invnr. 1985-422 die tegelijk is gerestaureerd. Waarschijnlijk was de lijst oorspronkelijk verguld maar tot hoever is niet meer na te gaan. In een later stadium is de lijst deels zwart geverfd met uitzondering van een binnenste rand van ca. 1 cm. die verguld bleef. Nog later is de gehele lijst met een goudverf overschilderd die in de loop der jaren dof was geworden. De glasplaat van 2 mm. dikte en gouden belettering is in 1980 vernieuwd door E. Posthuma. In 2007 zijn losse latten met beenderlijm weer aan elkaar geplakt. Restanten van overplaksels aan de achterkant zijn verwijderd. Bij de restauratie is opnieuw gekozen voor zwarte glanzend verf voor de buitenkant omdat dit past bij het zwarte glas en bij het tijdsbeeld. De versierde binnenrand is voorzien van nieuw bladgoud.
De Stant Friesz werd als kof gebouwd in 1828 en mat ca. 240 ton ( = 127 last). In het Handelsblad werden in 1843 de afmetingen genoemd: 28,92 el lang, 5,69 el breed en 3,28 el hol. In 1831-1832 was C.H. de Koe de kapitein, in 1833 S.C. de Vries (die waarschijnlijk ook eigenaar was) en in 1836 F. Feykes. Boekhouder was toen S.W. Visser te Lemmer. In het Handelsblad van 23 sep. en 11 okt. 1843 werd de veiling van het schip in Amsterdam op 9 okt. van dat jaar aangekondigd; het bracht f.8100,= op.
De schenksters van het scheepsportret zijn verwant aan de in het onderschift genoemde S.C. de Vries. Deze was eerder schipper, en mogelijk ook eigenaar, van de Smak "Vrouw Helena" waarvan ook een scheepsportret in de collectie aanwezig is (1985-422). De waarschijnlijke vererving van beide scheepsportretten is als volgt: 1 Sybren Cornelis de Vries (? - ? trouwde met Hittje Sjoerds Postma (? - ?). Uit dit huwelijk werd geboren: 2 Zwaantje Sibrands de Vries (Akkrum ca. 1810 - 21-11-1859) Zwaantje huwde op 19-01-1837 met Wicher Hooites Kraan (Sappemeer sept. 1800 - Lemmer 07-05-1872, schipper van de Vrouw Helena op de datum van het portret 1985-422 ) Uit dit huwelijk werd geboren: 3 Hittje Wichers Kraan (Woudsend 27-10-1837 - Deventer 04-01-1908) Zij huwde op 22-06-1861 met Riekele Wabes Westra (Heerenveen 02-11-1833, bakker te Woudsend waar hij overleed op 26 maart). Uit dit huwelijk werd geboren: 4 Hooite Riekeles Westra (Woudsend 12-01-1868 - 12-07-1946) Hooite huwde op 10-01-1895 met Trijntje Hoekstra (Balk 15-11-1864 - Woudsend 20-03-1953). Hij was handelaar in dranken en spiritualiën. Hij had een drankenfabriek aan de Iewal waar o.a. Westra-Beerenburg werd gemaakt. Uit dit huwelijk: 5 Hitje Syberdina Westra (Woudsend 01-02-1896 - Bolsward 27-02-1990) en Aukje Geertje Westra (Woudsend 12-08-1902 - 06-09-1979). Deze beide zusters bleven ongetrouwd en namens beiden schonk H.S. Westra in 1985 de scheepsportretten aan het Museum.
Dirk Antoon Teupken (of Töpke). Geboren te Amsterdam 10 maart 1801 en aldaar overleden 24 sept. 1845. Woonde en werkte te Amsterdam. Onderwijzer en tekenaar van zeilschepen.
literatuur: - Jaarboek Fries Scheepvaart Museum 1985, p. 25-26 - Horst Menzel, Smakken, Kuffen, Galioten, Drei fast vergessene Schiffstypen des 18. und 19. Jahrhunderts (Hamburg, 1997) - G.N. Bouma, Lijst van Nederlandse Koopvaardijschepen - Aantekeningen van A.S.F. Westra in de documentatieverzameling