Download
Datering
Maker Johannes Draaisma

Halfmodel van een tjalk.

Halfmodel van een tjalk. Blokmodel, deels opgebouwd uit planken. Schaal niet bekend. Het model heeft een plat vlak, een rond, vol voor- en achterschip met naar achter een iets naar binnen vallend boeisel. Een dunne houten lat is aangebracht als berghout. Dit berghout loopt niet (meer) door naar de stevens.
Het model zal waarschijnlijk een tjalk verbeelden. Het model is afkomstig van de werf Welgelegen van de firma Draaisma te Franeker. De werf is opgericht tussen 1830 en 1840 door de in 1799 te Workum geboren Douwe van der Zee. De dochter van deze Douwe van der Zee, Jetske, trouwde met Klaas Draaisma uit Franeker. Hij volgde Douwe van der Zee tussen 1866 en 1870 op als scheepstimmerman op het Vliet in Franeker. Vermoedelijk was hij al lange tijd bij zijn schoonvader scheepstimmerknecht. Klaas was maar kort directeur, omdat hij in 1874 stierf. Johannes, de zoon van Klaas, nam het bedrijf over en vanaf dat moment blijft de werf in bezit van de familie Draaisma. Achtereenvolgens waren directeur: 1. Klaas, de zoon van Johannes; 2. Johannes, de zoon van Klaas en 3. Klaas en Jetze, de zoons van Johannes. Al voor 1900 ging men over op staalbouw. Het bedrijf bleef tot 2001 aan het Vliet gevestigd, in de binnenstad. Behalve jachtbouw vindt daar ook onderhoud plaats aan meet-, peil- en inspectievaartuigen van onder meer Rijkswaterstaat, Korps Landelijke Politiediensten en het ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij. Inmiddels is het bedrijf verplaatst naar Industrieterrein West, waar een dok is ondergebracht in een loods van 40 bij 20 meter langs het Van Harinxmakanaal. Scheepswerf Draaisma maakt deel uit van de Stichting Techno Fryslân, waarin met vier andere metaalverwerkende bedrijven wordt samengewerkt.
literatuur: - Draaisma, Franeker - Volgorde bij het maken van een Uitslag Tekening en over de Werkzaamheden der IJzeren scheepsbouw (fotokopie van een handschrift). - K. Jansma, Met geveegde kont. Schippers en skûtsjes terug naar de oorsprong, (Bedum 2001). - Archieven Scheepswerf Welgelegen (fa. Draaisma) te Franeker.

Identificatie
Titel
Halfmodel van een tjalk.
Objectnummer
FSM-2017-034
Objecttype
  • Halfmodellen
    Schaalmodellen, van oudsher gemaakt van hout, die de helft voorstellen van een scheepsromp die midscheeps in de lengte is doorgesneden; meestal gebruikt voor decoratieve doeleinden. (AAT)
  • Scheepsmodellen
    Nabootsing van een vaartuig op klein formaat. (Encyclo.nl)
Persistente URL
http://hdl.handle.net/21.12111/fsm-collect-1000023965
Over
Onderwerpen
  • Tjalken
    Nederlands, rondgebouwd, gestrekt vrachtschip met volle boegen, vlakke bodem en geringe diepgang. Vaargebied: binnenwateren, beperkte kustvaart.Originally Dutch round-built, stretched cargo ship with full bows, strongly curved bilges, flat bottom and shallow draught. Intended for transportation of goods by inland waterways and sometimes coastal navigation. (AAT)Dutch, round-built, stretched cargo ship with full bows, flat bottom and shallow draft. Sailing area: inland waters, limited coastal navigation.Van origine Nederlands rondgebouwd, gestrekt vrachtscheepje met volle boegen, sterk gekromde kimmen, vlakke bodem en geringe diepgang. Bestemd voor het vervoer van goederen door binnenwateren en soms kustvaart. (AAT)
  • Scheepsbouw
    De vaardigheid of het bedrijf van het bouwen van schepen. (AAT-Ned)
  • Franeker
Werk
Breedte
11.5 cm
Hoogte
13.5 cm
Lengte
116.0 cm
Museum
Fries Scheepvaart Museum
Vervaardiging
Maker
  1. Johannes Draaisma
Datering
Materiaal
  • Hout
    Hout is een bouwmateriaal, afkomstig van boomstammen en -takken. Naast merg, spint en schors vormt het daarvan het voornaamste bestanddeel. Ten noorden van de Alpen is hout van oudsher het belangrijkste bouwmateriaal. Onderscheiden worden naaldhout van naaldbomen (dennen, grenen, vuren) en loofhout van loofbomen (eiken, beuken enz.). De stammen werden meestal in het groeigebied gekantrecht en per vlot of in een schip over water vervoerd. De houthandel en -nijverheid concentreerden zich in Nederland vooral in Dordrecht, Amsterdam, Deventer en later ook in de Zaanstreek. Voor regionaal gebruik concentreerde de houthandel zich ook in plaatsen als ’s-Hertogenbosch, Schoonhoven en Tiel. (Haslinghuis)
Aankoop & Licentie
Licentie
BY-SA

Trefwoorden

Uit de Zuiderzeecollectie

Gerelateerd