Datering
Maker Hielke Veltman
Scheepsmodel van het stoomscheepje van de firma Hubert & Co.
Scheepsmodel van een open stoomschip. Op spanten gebouwd. Schaal niet bekend.
De romp: De voorsteven is scherp en steil. Het achterschip is rond en geveegd. De bodem is vlak. Het schip is open op een klein voor- en achterdek na.
Het model van voor naar achter: Onder de berghouten van het voorschip naamborden met daarop: 'Hubert & Co. Sneek'. Direct achter de voorsteven een kleine geel/zwarte vlag. Op het kleine voordek verder een enkele bolder.De kuip heeft verticale wanden die de vorm van het schip volgen. Tussen kuipwand en boeisel een smal gangboord. Het boeisel is hoger dan de kuiprand. Voorin de kuip twee banken waarvan één tegen het voorschot. Tussen deze banken een vaste vloer. Achter de tweede bank zijn alle vloerdelen los maar niet uitneembaar. In het middenschip een staande stoomketel (niet werkend) met een enkele schoorsteen. Op de ketel een messing plaatje met de woorden 'Hubert / Sneek'. Bovenop de schoorsteen een messing sierrand. Op en aan de ketel divers messing leidingwerk waaronder een manometer, stoomfluit, Waterpeilbuis en enkele handles. Eén pijp loopt naar de motorkist achter de ketel. Naast de ketel een zwarte open kolenbak (leeg). Achter het middenschip een motorkist met houten deksel. Hierin verdwijnt de leiding vanaf de ketel. Onder het afneembare deksel een elektromotor en de aansluiting van de schoefas. Aanm stuurboord tegen de wand van de kuip een bankje en aan bakboord een deel van een bankje en een kistje met twee schakelaars voor de motorbediening. De rechterschakelaar schakelt de motor in en uit, de linker schakelt tussen voor- en achteruit. Achter de motorkist een verhoging voor de schroefastunnel. Het deksle hiervan is afneembaar voor toegang tot de schroefas. Hierachter een vaste verhoging van de kuipvloer waarop een afneembaar bankje. Onder het bankje de aansluitingen voor een enkele AA batterij. Ter hoogte van het bankje zijn in de gangboorden aan weerszijden enkele bolders geplaatst. Het achterdek is verhoogd tot de bovenkant van het boeisel. Rond het dek een lage reling. Achterop het dek de roerkoning waaraan een helmstok met messing knop is bevestigd. Geheel achterop en buiten de railing een vlaggenstok met messing knop en de Nederlandse vlag. Het schip heeft een enkele rechtsdraaiende schroef van kunststof waarachter een enkel roer.
Kleuren: De romp is zandkleurig met een bruin berghout. Het boeisel is aan de buitenzijde eveneens bruin maar aan de binnenzijde zandkleurig. Gangboorden, kuipwanden en de kuipvloer zijn grijs. De banken hebben een gelakt houten blad. De stoomketel is groen, de schoorsteen en de kolenbunker zijn zwart evenals de bolders. Railing helmstok en vlaggenstokken zijn zandkleurig. De stander is groen. Accessoires: stander
Hielke Veltman, de maker van het model en de vader van de schenker, was de zoon van Jan Veltman en Johanna Brantsma. Jan Veltman was de schipper van het 'Hubertbootje'.
Het scheepje was eigendom van Wessel Nieveen, directeur van de firma Hubert en Co. vanaf 1910. Het schip had een ligplaats in een schiphuis aan de Franekervaart naast de fabrieken van de firma. Er zijn slechts twee foto's van het scheepje bekend. Van de eerste bevindt zich een exemplaar in de collectie van het Fries Scheepvaart Museum (FSM001002655) en deze toont een feestelijk gezelschap dat een toertocht lijkt te maken. Aan boord schipper/stoker Jan Veltman. De tweede foto is afgedrukt in het boek 'Bijna honderd'.
Volgens mededeldingen van ir. H. Fetter te Leeuwarden (getrouwd met Pauline Nieveen - een kleindochter van Wessel Nieveen) is het scheepje gebouwd in 1884. De stoommachine zal zeker op de machinefabriek van Hubert zijn gebouwd en het scheepje zelf waarschijnlijk ook. De machine had een vermogen van 7,5 PK. De heer Fetter vermoedt dat het scheepje fungeerde als directieschip: inspectie en reparatie van waterbouwkundige werken (vijzels, gemalen, et cetera). In 1919 is het scheepje gesloopt.
literatuur:
- Sneeker Nieuwsblad 9 oktober 1915
- Bijna honderd.., z.j. (Jubileumboek uitgegeven ter gelegenheid van het afscheid van Hubert & Co.-directeur A. Jellesma).
Reacties