Datering
Maker I.G. de Visser
Scheepsmodel van een Friese Kogge
Scheepsmodel van een Friese Kogge. Op spanten gebouwd uit eikenhout. Schaal 1:20.
Het schip is overnaads gebouwd met rechte, vallende stevens en een vlakke bodem en hoekige kimmen. Een kiel is niet aanwezig. Het schip heeft één mast met een rechthoekig zeil aan een ra. Het schip heeft geen dekken. De vloer is beperkt tot het voor en achterschip. Het middenschip heeft geen vloer, daar is rechtstreeks zicht op de bodem. Dwars over het schip zijn twee balken aangebracht om de boorden te steunen. Op de boorden houten bolders en klampen voor de roeiriemen. Aan stuurboord is tegen het achterschip een stuurriem bevestigd. In het schip acht losse roeiriemen. Met houten stander.
Friese kogge uit ca.1300. Afbeeldingen van dergelijke vaartuigen komen voor op bracteaten (muntsoort) uit Birka in Zweden. Het waren typische schepen volkomen aangepast aan de vaart op de ondiepe getijdewateren van de kustlanden. Deze konden de kreken en prielen opvaren en bij eb op de bodem zakken om te laden en te lossen. Met dergelijke schepen kon men tot Zuid Denemarken varen. Schepen van het Scandinavische type (vikingschepen en aanverwante types) waren minder geschikt om de getijdewateren te bevaren. Deze waren uitgerust om open zee te bevaren, waar de Friese kogge juist veel minder geschikt voor was. Op het eerste gezicht lijkt de Friese kogge op een schip van de Vikingen. Kenmerkend is de vlakke - karveel - bodem en de steile rechte voor- en achtersteven. Wel heeft de Friese kogge een stuurriem. Het tuig komt overeen met dat van vikingschepen.
De oorsprong is niet geheel duidelijk. Het is nog de vraag of het ontwikkeld is vanuit een praamachtig type - zie bijvoorbeeld het bootje van Tirns (FSM-2014-042-A en B) - of vanuit de Scandinavische traditie.
Reacties