Datering
Maker Onbekend

Scheepsmodel van een houten kotter.

Scheepsmodel van een houten viskotter. Op spanten gebouwd. Schaal niet bekend. Rondhouten en tuigage: Het model heeft twee masten (grote mast en bezaanmast) en een boegspriet. De grote mast staat op het voordek. De mast wordt aan de voorkant gehouden door een voorstag op de voorsteven en door twee voorstagen op de boegspriet. Aan weerszijden wordt de mast gehouden door een staandwant van één hoofdtouw (zijstag) en door een lopend want (bakstag). De bezaanmast wordt aan weerszijden gehouden door een zijstag die met twee blokken is getakeld en is vastgezet op het boeisel van het achterschip. De boegspriet rust aan de achterkant in een stoel op het voordek en in een beugel aan de voorsteven. Aan de voorkant wordt de boegspriet niet gestaagd, maar hangt in de voorstagen van de grote mast. Het model heeft geen zeilen. Aan de rondhouten, valeen en schoten is echter wel af te leiden welke zeilen er op het schip gevoerd konden worden. Aan de voorstagen kunnen twee kluivers en een stagfok gehesen worden. De vallen en schoten ervan ontbreken. Het grootzeil heeft een rechte gaffel. De klauwval van de gaffel loopt over twee blokken (één aan de klauw en één aan de mast). De piekeval loopt over vier blokken (twee aan de gaffel en twee aan de mast). De onderkant van het grootzeil kan worden bevestigd aan de giek. Deze hangt aan de voorkant met een zwanehals in een oog aan de mast. De achterkant van de giek hangt in een touw aan de top van de gaffel (geen kraanlijn). De grootschoot loopt over twee blokken en is belegd op het onderste van deze twee blokken (dat echter geen hakkeblok is). Aan de bezaanmast kan een bezaanzeil gehesen worden. Het is een driehoekig zeil zonder gaffel. De onderkant van het bezaanzeil wordt vastgezet aan de giek. Deze hangt aan de voorkant met een zwanehals in een oog aan de bezaanmast. De achterkant van de giek hangt in een kraanlijn aan de mast. De bezaanschoot loopt over een blok aan de giek en via een papegaaiestok (die uit het achterschip steekt) naar voren en is belegd op een klamp aan het boeisel aan stuurbord. De vallen van de zeilen (voorzover aanwezig zijn belegd op ogen in het dek aan de voet van de beide masten. Op het model worden geen vlaggen gevoerd. De blokken zijn niet voorzien van lopende schijven. De romp: Het voorschip is scherp en verticaal. Het achterschip heeft een smalle, schuinstaande spiegel en is daaronder geveegd. De bodem is rond. Het model van voor naar achter: Aan de boegspriet is met een touw het anker vastgezet. Het ankertouw is vastgezet op de bolder op de stoel van de boegspriet. Het voordek is verhoogd: het is evenhoog als de bovenkant van de boeisels. Op de boeisels van het voordek zijn relingen gemaakt. Achter de grote mast is in het dek een schuifluik gemaakt. In de wand eronder zijn dubbele deuren, die toegang verschaffen tot het verblijf in het vooronder. Op het middendek staat aan stuurboord voor de genoemde wand een watervat. Over de gehele breedte van het dek zijn twee banken en een achterbank gemaakt. Deze zijn aan de boorden voorzien van kniestukken. Tussen de achterbank en de bank ervoor zijn bovendien langs de boorden zijbanken gemamkt. Achter de tweede bank isstaat een lenspomp met hevel. Het achterdek is enigszins verhoogd. Op het achterdek staat de bezaanmast. Daarachter stektde spil van het roer omhoog. Daaraan is een metalen helmhout gemaakt dat rond de bezaanmast is gebogen. Uit het achterschip steekt de papegaaiestok van de bezaanschoot. Kleuren: De rond is gelakt. De boeisels zijn zwart. De dekken en rondhouten zijn gelakt. Het anker, de relingen en het helmhout zijn zwart. Accessoires: vaste stander, anker en vast watervat.
De herkomst van het model is niet bekend. Het model is waarschijnlijk gemaakt naar een Engels vissersvaartuig.
literatuur: - John Leather, Gaff Rig (Londen, 1970) - Sneeker Nieuwsblad 9 okt. 1975

Identificatie
Titel
Scheepsmodel van een houten kotter.
Objectnummer
FSM-K-054
Objecttype
  • Scheepsmodellen
    Nabootsing van een vaartuig op klein formaat. (Encyclo.nl)
Persistente URL
http://hdl.handle.net/21.12111/fsm-collect-1000013993
Over
Onderwerpen
  • Viskotters
  • Kotters
    Schip met één mast en achter de mast een zeil met rechte gaffel en giek en voor de mast een stagfok en kluivers.Relatively small sailing vessels with a deck, resembling a sloop, with one mast and a bowsprit on which, usually two, mainsails are set, but whose mast is further aft. (AAT)Relatief kleine zeilschepen met een dek, lijkend op een sloep, met één mast en een boegspriet waarop, meestal twee, grootzeilen staan, maar waarvan de mast verder naar achteren staat. (AAT)
  • Vissersschepen
    Boot, schuit of schip gebruikt bij het vissen of het vervoer van (levende) vis. (debinnenvaart.nl)Vissersboten zijn boten die vissers gebruiken bij het uitoefenen van hun beroep. Zowel kleine houten boten als grote gemotoriseerde boten worden gebruikt voor visserij op zee of op de binnenwateren. (Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed)
Werk
Breedte
8.5 cm
Hoogte
25.0 cm
Lengte
25.0 cm
Museum
Fries Scheepvaart Museum
Vervaardiging
Maker
  1. Onbekend
Datering
Materiaal
  • Hout
    Hout is een bouwmateriaal, afkomstig van boomstammen en -takken. Naast merg, spint en schors vormt het daarvan het voornaamste bestanddeel. Ten noorden van de Alpen is hout van oudsher het belangrijkste bouwmateriaal. Onderscheiden worden naaldhout van naaldbomen (dennen, grenen, vuren) en loofhout van loofbomen (eiken, beuken enz.). De stammen werden meestal in het groeigebied gekantrecht en per vlot of in een schip over water vervoerd. De houthandel en -nijverheid concentreerden zich in Nederland vooral in Dordrecht, Amsterdam, Deventer en later ook in de Zaanstreek. Voor regionaal gebruik concentreerde de houthandel zich ook in plaatsen als ’s-Hertogenbosch, Schoonhoven en Tiel. (Haslinghuis)
Aankoop & Licentie
Licentie
BY-SA

Trefwoorden